"Wino, mimo iż było bardzo popularnym trunkiem i jednym ze środków wyrażającym przynależność społeczną w Polsce doby nowożytnej, nie stało się jak do tej pory przedmiotem szeroko zakrojonych badań. Społeczny i kulturowy wymiar konsumpcji...
more"Wino, mimo iż było bardzo popularnym trunkiem i jednym ze środków wyrażającym przynależność społeczną w Polsce doby nowożytnej, nie stało się jak do tej pory przedmiotem szeroko zakrojonych badań. Społeczny i kulturowy wymiar konsumpcji tego trunku postrzegany jest często w kategoriach obyczajowej ciekawostki. Badania nad historią wina mogą natomiast ukazywać dawne formy rywalizacji społecznej, przemiany gustów czy aspiracji .
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie, odwrotu od konsumpcji win węgierskich na rzecz francuskich jako przejawu procesu kosmopolityzacji polskiej szlachty w XVIII w. i świadectwa recepcji kultury francuskiej wyrażonej przez negację barokowej estetyki i przyjęcie nowego wzorca kulturowego wyrażonego formułą francuskiego bon goût. Konsekwencją tego procesu jest waloryzacja pojęcia smaku i znawstwa win czyli protoenologii, która stanie się jednym z elementów konstytuujących elitarną tożsamość i pozwalających na wyróżnienie.
Dzięki zgromadzonemu materiałowi źródłowemu, polskiemu jak i francuskiemu, udało się prześledzić ewolucję pozycji, którą zajmowały w Polsce poszczególne trunki. Wychodząc od win węgierskich i wykorzystując przykład francuskiego szampana ukazany został proces wykorzystywania danego wina w mechanizmie ekspresji elitarnej tożsamości.
Analiza zmieniającej się mody na wino, preferencji smakowych i rozwoju sztuki degustacji, pokazuje, iż elementem pozwalającym na wyróżnienie społeczne jest już nie tylko samo wino, ale wiedza o nim jak i dobry smak umożliwiający rozróżnienie dobrych i modnych win. Smak, to nie tylko organoleptyczne wrażenia pochodzące z degustacji, ale i wiedza o tym jak powinno smakować dane wino i który z trunków nosi miano vin d'honneur".
