Zaburzenia odżywiania

Zaktualizowano: 19 września 2024

Czym są zaburzenia odżywiania?

Zaburzenia odżywiania to poważne, potencjalnie zagrażające życiu schorzenia, które wpływają na stosunek danej osoby do jedzenia, ćwiczeń fizycznych i własnego ciała. Powszechne zaburzenia odżywiania obejmują jadłowstręt psychiczny (Anorexia Nervosa), zaburzenia związane z unikaniem i ograniczaniem przyjmowania pokarmów (Avoidant-Restrictive Food Intake Disorder, ARFID), bulimię nerwową (Bulimia Nervosa), kompulsywne objadanie się (Binge Eating Disorder) i inne określone zaburzenia odżywiania (Otherwise Specified Feeding or Eating Disorder, OSFED). Zaburzenia odżywiania mogą dotknąć każdego, niezależnie od wieku, płci, zamożności, kształtu i rozmiaru ciała lub pochodzenia etnicznego. Wiele osób może zmagać się z zaburzeniami odżywiania i nadal wyglądać „zdrowo”.

Skąd mam wiedzieć, kiedy zwrócić się o pomoc?

Jeśli Ty lub ktoś, kogo znasz, ma pytania dotyczące obrazu ciała, jedzenia lub ćwiczeń fizycznych, należy zdać sobie sprawę, że dostępna jest pomoc, możliwy jest powrót do zdrowia i nie musisz mierzyć się z tym samodzielnie.

Wiele osób przeżywa wzloty i upadki w związku z jedzeniem, ćwiczeniami fizycznymi i/lub obrazem ciała. Gdy Twój stosunek do jedzenia, ćwiczeń fizycznych i/lub ciała nadal negatywnie wpływa na Twoje codzienne życie (np. zdolność do uczęszczania do pracy lub szkoły, kontakty towarzyskie, skutki medyczne), może to być znak, że należy zwrócić się o pomoc. Pamiętaj, że nie musi grozić Ci bezpośrednie niebezpieczeństwo i nie musisz wyglądać w określony sposób, by szukać wsparcia. Każdy zasługuje na wsparcie, a powrót do zdrowia jest możliwy.

Co mogę zrobić, jeśli przypuszczam, że potrzebuję pomocy?

Najodważniejsze, co możesz zrobić, to przyznać, że być może potrzebujesz pomocy i zwierzyć się komuś, komu ufasz. Otwarcie się jest często początkiem drogi ku samoakceptacji, zaufaniu sobie i nadziei na wyzdrowienie. Możesz potrzebować różnych form wsparcia w zależności od swoich potrzeb i poziomu komfortu. Nie martw się, jeśli nie masz pewności, jakich opcji wsparcia potrzebujesz, a nawet — od czego zacząć. Oto kilka zasobów, z których możesz skorzystać:

  • Zaufani przyjaciele, rodzina lub wspólnoty religijne. Przyjaciele, rodzina, nauczyciele, trenerzy, współpracownicy i/lub wspólnota religijna (jeśli się z nią identyfikujesz) mogą być doskonałym źródłem wsparcia i zachęty. Nawet jeśli nie w pełni rozumieją, mogą wysłuchać, zaoferować wsparcie i przypomnieć, że nie musisz przechodzić przez to samodzielnie. Zapoznanie się z merytorycznymi treściami przed rozmową może być również niezwykle pomocne.
  • Telefony zaufania i wsparcie w sytuacjach kryzysowych. Telefony zaufania mogą połączyć Cię z wyszkolonymi specjalistami, którzy zadadzą Ci pytania o to, jak się czujesz, czy zamierzasz zrobić sobie krzywdę i jakiego rodzaju wsparcia potrzebujesz. Telefony zaufania mogą również zapewnić skierowania do lekarzy lub specjalistów w zakresie zdrowia psychicznego.
  • Specjaliści w dziedzinie medycyny lub zdrowia psychicznego. Lekarz pierwszego kontaktu lub psychoterapeuta, najlepiej taki, który ma wiedzę na temat zaburzeń odżywiania, może pomóc Ci ocenić zmiany w Twoich emocjach i zachowaniach, skierować Cię do specjalistów w dziedzinie zaburzeń odżywiania i zbadać możliwości leczenia.
  • Wsparcie koleżeńskie. Rozmowa z osobami, które wyzdrowiały lub zdrowieją z zaburzeń odżywiania może być wzmacniająca i utwierdzająca. Lokalne/krajowe społeczności wsparcia mogą również oferować linie telefoniczne i grupy wsparcia z osobami, które mają praktyczne doświadczenia dotyczące chorób psychicznych.

Co mogę zrobić, aby pomóc znajomej osobie?

Tworzenie społeczności TikToka obejmuje dbałość o to, aby inni członkowie czuli się w niej bezpiecznie i otrzymywali wsparcie. Zachęcamy do poinformowania nas, jeśli niepokoi Cię stan innej osoby na platformie lub widzisz coś, co Twoim zdaniem nie powinno znajdować się na TikToku.

Jeśli znasz kogoś, kto zmaga się ze swoim stosunkiem do jedzenia, ćwiczeń fizycznych lub ciała, z łatwością możesz odczuć przytłoczenie i niepewność co do tego, jak możesz pomóc. Oto kilka działań, które możesz podjąć, aby wesprzeć osobę, o którą się martwisz:

  • W przypadku znajomych, którzy jeszcze nie otrzymali pomocy — zacznij rozmowę.
  • Słuchaj z empatią i bez oceniania. Unikaj robienia lub mówienia rzeczy, które mogą sprawić, że znajoma osoba poczuje się winna lub zawstydzona, takich jak zbytnie krytykowanie lub dawanie prostych rozwiązań, takich jak „po prostu jedz”. Zaburzenia odżywiania rzadko dotyczą wyłącznie jedzenia, często są natomiast zaburzeniami zdrowia psychicznego, które mogą stanowić mechanizm radzenia sobie z głębszym stresem emocjonalnym. Przedstawienie oczywistego rozwiązania może sprawić, że znajoma osoba poczuje się niezrozumiana. Zamiast tego należy zadawać otwarte pytania, takie jak „jak się czujesz dzisiaj”. Wysłuchaj odpowiedzi bez oceniania, poprawiania ani przerywania, nawet jeśli nie zgadzasz się z czymś, co słyszysz.
  • Zaoferuj, że podpowiesz pomocne zasoby. Osobom, które zmagają się z trudnościami, może być trudno samodzielnie zwrócić się o pomoc. Możesz odegrać ważną rolę w powrocie znajomej osoby do zdrowia, zachęcając ją do szukania specjalistycznej pomocy u terapeuty lub lekarza, skontaktowania się z telefonem zaufania lub z lokalną grupą wsparcia.
  • W przypadku znajomych powracających do zdrowia — wspieraj ich.
  • Wspieraj na drodze do powrotu do zdrowia. Bądź oparciem dla swoich przyjaciół, zwłaszcza jeśli napotykają przeszkody na drodze do wyzdrowienia. Z pewnością nie będzie ona ani prosta ani doskonała. Przypominaj o postępach i zwycięstwach, nieważne jak małych.
  • Odwracaj uwagę od niewskazanych tematy. Unikaj komentowania ich (lub własnego) wyglądu, wagi lub jedzenia. Takie komentarze mogą być odbierane jako negatywne, niepomocne lub krępujące. Zamiast tego spróbuj skupić się na pomocnych, niezwiązanych z zaburzeniami odżywiania, elementach życia tej osoby, w tym na zainteresowaniach, osobowości i codziennych sukcesach.
  • Przede wszystkim dbaj o siebie: wysłuchiwanie i zapewnianie wsparcia osobom wokół Ciebie wymaga sporo energii. Może sprawić, że poczujesz przygnębienie lub wypalenie. Jeśli zauważysz, że wspieranie znajomej osoby odbija się na Twoim zdrowiu psychicznym, nie bój się zrobić sobie przerwy, wyznaczyć zdrowych granic lub porozmawiać z kimś, komu ufasz.

Więcej informacji o tym, jak wspierać znajomych przeżywających trudności ze zdrowiem psychicznym, można znaleźć w Poradniku dobrego samopoczucia TikToka.

Porozmawiaj ze specjalistą

Jeśli rozważasz zrobienie sobie krzywdy lub Twoje zaburzenia odżywiania powodują poważne problemy zdrowotne (takie jak omdlenia lub kołatanie serca), natychmiast skontaktuj się z lekarzem, pogotowiem ratunkowym lub infolinią.

Jeśli zmagasz się z zaburzeniem odżywiania albo martwisz się o samopoczucie znajomego albo członka rodziny, zastanów się, czy nie warto zwrócić się do dorosłej osoby, której ufasz, skontaktować się z lokalną grupą wsparcia dla osób z zaburzeniami odżywiania lub zasięgnąć pomocy specjalisty. Poniżej znajduje się kilka zasobów, które mogą Ci pomóc:

Dowiedz się więcej

Czy ciągłe myślenie o swoim ciele i wadze jest normalne?

To nic niezwykłego od czasu do czasu myśleć o swojej wadze i ciele. Jeśli jednak te myśli zajmują Ci dużo czasu i wpędzają Cię w obsesję, denerwują, martwią lub stresują, możesz potrzebować wsparcia. Skontaktuj się z kimś, komu ufasz i uzyskaj pomoc, na którą zasługujesz. Nie jesteś sam(-a) i możesz otrzymać pomoc.

Wskazówki dotyczące radzenia sobie z zaburzeniami odżywiania:
  • Poszukaj opieki medycznej i psychologicznej
    • Wskazówki udostępniane na tej stronie pochodzą od współpracujących z TikTokiem organizacji zajmujących się zaburzeniami odżywiania. Jednakowoż, każdy ma indywidualne uwarunkowania związane ze zdrowiem psychicznym. Najlepszym sposobem, aby dowiedzieć się, jak radzić sobie z zaburzeniami odżywiania, jest skontaktowanie się z lekarzem lub psychiatrą, który może to z Tobą ustalić. Jeśli skontaktowanie się z lekarzem wydaje się trudne, nie musisz robić tego samodzielnie. Przyjaciele, rodzina, rówieśnicy i telefony zaufania mogą pomóc Ci w nawiązaniu kontaktu z opieką.
  • Zrób sobie przerwę, kiedy tego potrzebujesz
    • Spędzamy w Internecie dużo czasu i czasami możemy zacząć porównywać się z innymi. Należy rozpoznać te uczucia i zrobić sobie przerwę, jeśli sytuacja stanie się przytłaczająca. Spróbuj zrobić coś, co złagodzi stres i sprawi, że poczujesz się lepiej, na przykład wyjdź na spacer do lasu, posłuchaj muzyki, spotkaj się z przyjaciółmi lub medytuj. Jeśli zauważysz, że interakcja z jakimś kontem lub osobą ma na Ciebie negatywny wpływ, rozważ zaprzestanie ich obserwowania.
  • Podejdź świadomie do rozmów ze sobą
    • Często prowadzimy dialog wewnętrzny, który jest komentarzem na żywo dotyczącym naszych uczuć i tego, co nas otacza. Czasami taki dialog wewnętrzny może stać się negatywny i toksyczny, co pogarsza nasze samopoczucie. Postaraj się ćwiczyć mówienie do siebie w uprzejmy, cierpliwy i opiekuńczy sposób. Mówienie do siebie powinno przypominać rozmowę z najlepszym przyjacielem.
  • Znajdź swoje mocne strony i pozytywne cechy
    • Łatwo dać sobie wmówić, że to, jakim jesteś człowiekiem, sprowadza się do wyglądu. W rzeczywistości jesteśmy czymś więcej niż tylko ciałem. To jak myślisz, zachowujesz się i wpływasz na świat, jest ważniejsze niż Twój wygląd fizyczny. Postaraj się pomyśleć o wszystkich swoich mocnych stronach i wyznawanych wartościach, które wykraczają poza wygląd. Skupienie się na tych cechach może pomóc Ci spojrzeć na całą sprawę z szerszej perspektywy, a także poczuć się dobrze ze sobą i być dumnym ze swoich osiągnięć.
    • Możesz na przykład każdego ranka powtarzać sobie „Jestem wdzięczny(-a) za to, że moje serce bije i pozwala mi żyć. Jestem wdzięczny(-a) za siłę, dzięki której radzę sobie w trudnych chwilach”.
  • Określ co wyzwala w Tobie konkretne zachowania i planuj z wyprzedzeniem
    • Zachowania związane z zaburzeniami odżywiania często pojawiają się w odpowiedzi na sytuacje określane jako wyzwalacze, takie jak nauka do egzaminów, zmiany w codziennej rutynie, stres związany ze spotkaniami, na których serwuje się jedzenie lub imprezy rodzinne, na przykład w święta. Określ, co wywołuje u Ciebie nieprzyjemne i negatywne emocje związane z Twoim wyglądem i/lub ciałem. Zrób listę takich wyzwalaczy i zaplanuj z wyprzedzeniem metody uzyskania wsparcia, jeśli poczujesz, że coś prowokuje Cię do niepożądanej reakcji.
    • Możesz na przykład poprosić zaufaną osobę o pomoc. Dzięki temu poczujesz się pewniej i osiągniesz swój cel nawet w trudnych chwilach.
Jak mogę bezpiecznie dzielić się moimi doświadczeniami dotyczącymi zaburzeń odżywiania na TikToku?

Jeśli rozważasz podzielenie się swoją historią na TikToku, zapoznaj się z [poradnikiem dotyczącym udostępniania historii], aby uzyskać wskazówki. Zapoznaj się również z sekcją „Zaburzenia odżywiania i obrazu ciała” naszych Zasad społeczności.

Zastrzeżenie

Treści zamieszczone na tej stronie służą wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie należy traktować „strony tematycznej dotyczącej zaburzeń odżywiania” jako zamiennika diagnozy, leczenia lub konsultacji medycznej, psychologicznej lub psychiatrycznej. Nie wahaj się szukać profesjonalnego wsparcia medycznego lub natychmiastowej pomocy w nagłych wypadkach, jeśli Ty lub jakakolwiek inna osoba znajdujecie się w sytuacji kryzysowej, sytuacji zagrożenia lub nagłego wypadku medycznego. Pamiętaj, że nie ponosisz wyłącznej odpowiedzialności za cudze bezpieczeństwo — możesz uzyskać pomoc.

To Centrum bezpieczeństwa opracowano przy konsultacji specjalistów z amerykańskiej organizacji National Alliance for Eating Disorders.