Тамақтану әдетінің бұзылуы

Жаңартылды: September 19, 2024

Төтенше жағдайға тап болдыңыз ба? Жергілікті құтқару қызметінің жедел желісіне қоңырау шалыңыз

Сізге қолдау керек пе?

TikTok-тағы ақау жайында шағымданғыңыз келе ме?

Тамақтану әдетінің бұзылуы деген не?

Тамақтану әдетінің бұзылуы — адамның тамаққа, физикалық жаттығуларға және олардың денесіне әсер ететін ауыр, өмірге қауіп төндіретін күйлер. Жиі кездесетін тамақтану әдетінің бұзылуына нервті анорексия, тамақтанудан шектейтін/қашатын бұзылыстар (ARFID), нервті булимия, тым көп тамақтануға байланысты бұзылыстар және басқа тамақтану бұзылыстары (OSFED) жатады. Тамақтану әдетінің бұзылуы жасқа, жынысқа, әл-ауқатқа, дене формасына мен мөлшерге немесе этникалық текке қарамастан кез келген адамға әсер етуі мүмкін. Көптеген адамдар «сау» болып көрінгенмен, тамақтану әдетінің бұзылуымен күресіп жүруі мүмкін.

Маған көмек керек екенін қалай біле аламын?

Егер дене бейнесі, тамақ немесе жаттығулар туралы сұрақтар сізде немесе таныстарыңызда пайда болса, көмектің қолжетімді екенін, қалыпқа келуге болатынын және сіз жалғыз емес екеніңізді білу аса маңызды.

Көптеген адамдар тамаққа, жаттығуға және/немесе дене имиджіне қатынасы өзгеріп отырады. Тамаққа, жаттығуға және/немесе денеңізге деген қарым-қатынасыңыз күнделікті өміріңізге кері әсерін беріп жүрсе (мысалы, жұмысқа немесе мектепке бару, әлеуметтену, медициналық зардаптар), бұл көмекке жүгінуге керектігі туралы белгі болуы мүмкін. Есіңізде болсын, көмекке қол жеткізу үшін міндетті түрде проблеманың болуы немесе оны қандай да бір жолын іздеу керек емес. Барлығы көмек алуға лайық және қалыпқа келу ешқашан кеш емес.

Маған көмек қажет деп шешсем не істеуім керек?

Сіз жасай алатын ең батыл нәрсе — сізге көмек қажет екенін мойындау және сенімді адамға сенім арту. Басқа адамға ашылу өзін-өзі қабылдауға, мойындауға және қалыпқа келуге деген үміт жолын бастауға көмектеседі. Қажеттіліктерге және жайлылық деңгейлеріне байланысты қолдаудың әртүрлі формалары қажет болуы мүмкін. Сізге қандай қолдау опциялары қажет екенін немесе тіпті қай жерден бастау керектігін білмеу де қалыпты жағдай. Мұнда көмек алу бойынша қарастыруға болатын кейбір ресурстар:

Сенімді достар, отбасы немесе діни қауымдастықтар. Достар, отбасы, мұғалімдер, жаттықтырушылар, әріптестер және/немесе діни қауымдастықтар (егер біреуіне тиесілі болсаңыз) қолдау мен ынталандырудың тамаша көзі бола алады. Толық түсінбесе де, олар тыңдай алады, мойынсыну мен қолдауды ұсына алады және бұл жағдайда жалғыз болудың қажеті жоқ екенін еске сала алады. Әңгімелесу алдында ресурстардың болуы да өте пайдалы болуы мүмкін.
Сенім телефондары және күйзеліске қарсы қолдау көрсету. Сенім телефондары өзіңізді қалай сезінетініңіз туралы, өзіңізге зиян келтіру қаупінің бар-жоғы туралы және сізге қандай қолдау қажет екендігі туралы сұрақ қоятын білікті мамандармен байланыстыра алады. Сенім телефондары сонымен қатар медициналық немесе психикалық денсаулық мамандарына жолдама бере алады.
Медициналық немесе психикалық денсаулық мамандары. Тамақтану әдетінің бұзылуы туралы білімі бар бастапқы медициналық көмек көрсетуші немесе психотерапевт сіздің эмоцияларыңыз бен мінез-құлқыңыздағы өзгерістерді бағалауға, тамақтану бұзылыстары бойынша мамандарға жолдама беруге және емдеу әдістерін шолуға көмектеседі.
Құрдастардың қолдауы. Тамақтану әдетінің бұзылуынан арылған немесе қалпына келіп жатқан құрдастармен сөйлесу күш беріп, сенімділік сыйлауы мүмкін. Жергілікті/ұлттық қолдау көрсету қауымдастықтары сонымен қатар психикалық денсаулық жағдайымен өмір сүру тәжірибесі бар адамдармен телефон желілерін және қолдау топтарын ұсына алады.

Мен досыма қолдау көрсету үшін не істей аламын?

TikTok қауымдастығының мүшесі болсаңыз, сіздің қауымдастығыңыздың мүшелері өздерін қауіпсіздікте екенін және оларға қолдау көрсетілетінін сезінеді. Платформадағы басқа адам туралы алаңдаушылық пайда болса немесе TikTok-та болмауы керек деген нәрсені көрсеңіз, бізге хабарласыңыз.

Егер досыңыз тамаққа, жаттығуға немесе денесіне қатысты проблемалармен күресіп жатса, өзіңізді жабыңқы сезініп, қалай көмек беруге болатынын білмеуіңіз мүмкін. Сіздің алаңдаушылығыңызды тудырған адамға қолдау көрсету үшін мына әрекеттерді орындай аласыз:

Әлі көмек алмаған достармен тілдесіп көріңі��.
Жанашырлықпен және кінә тақпай тыңдай біліңіз. Досыңызға өзін кінәлі немесе ұятқа қалдыратын нәрселерді жасаудан немесе айтудан аулақ болыңыз, мысалы, тым сыни көзқараспен қарамаңыз немесе «жай тамақ жесеңші» деген сияқты қарапайым шешімдерді ұсынбауға тырысыңыз. Тамақтану әдетінің бұзылуы тек тамақпен байланысты емес, ол көбінесе терең эмоционалды күйзелісті аттап өту механизмі бола алатын психикалық денсаулықтың бұзылуы. Айқын шешім болып көрінетін нәрсемен бөліссеңіз, досыңызда оны дұрыс түсінбейді деген сезім қалыптасуы мүмкін. Оның орнына «бүгін өзіңізді қалай сезінесің?» деген сияқты ашық сұрақтар қойыңыз. Олардың кейбір сөздерімен әрдайым келісе бермесеңіз де, олардың жауабын сынамай, түзетпей немесе үзбей тыңдаңыз.
Оларды ресурстармен байланыстыруды ұсынып көріңіз. Өз бетінше көмекке жүгінетін адамдар үшін қиын болуы мүмкін. Сіз досыңызды терапевттен немесе медициналық қызметкерден кәсіби көмек сұрауға, сенім телефонына хабарласуға немесе жер��ілікті қолдау тобына хабарласуға шақыру арқылы оның қалпына келуінде маңызды рөл атқара аласыз.
Қалпына келіп жүрген достардың әрдайым мақтап, ынталандырыңыз.
Қалыпқа келуге ынталандырыңыз. Қалыпқа келу жолында сәтсіздіктерге тап болған жағдайда, оларды ынталандырыңыз, өйткені ештеңе мінсіз болмайды. Жетістіктері мен жеңістері кішкентай болса да, олардың есіне салып отырыңыз.
Пайдасыз тақырыптарды қайта бағыттаңыз. Олардың (немесе өзіңіздің) сыртқы келбеттері, салмағы немесе тамағы туралы қандай да бір пікір айтудан аулақ болыңыз. Мұндай пікірлер теріс, пайдасыз деп қабылдануы мүмкін немесе өздерін жайсыз сезінуіне әкеледі. Оның орнына олардың өмірінің тамақтану бұзылыстарына қатысы жоқ пайдалы жақтарына, соның ішінде қызығушылықтарына, жеке басына және күнделікті жеңістеріне назар аударуға тырысыңыз.
Ештеңеге қарамастан өзіңізге қамқорлықпен қараңыз: айналаңыздағыларды тыңдау және қолдау көрсету айтарлықтай қуатты қажет етеді. Бұл өзіңізді жабыңқы сезінуге немесе күйіп кетуге әкелуі мүмкін. Егер досыңызды қолдау сіздің психикалық денсаулығыңызға зиян тигізіп жатқанын байқасаңыз, үзіліс жасаудан, салауатты шекаралар орнатудан немесе сенімді адаммен сөйлесуден қорықпаңыз.

Психикалық денсаулыққа байланысты қиындықтарға тап болған достарыңызға қалай қолдау көрсету туралы қосымша ақпаратты TikTok-тың Салауаттылық бойынша нұсқаулығы бөлімінен қараңыз.

Маман көмегіне жүгініңіз

Егер өзіңізге зиян келтіру туралы ойласаңыз немесе тамақтану әдетінің бұзылуы денсаулыққа елеулі әсері етіп жатса (мысалы, естен танып қалу немесе жүректің жиі соғуы), дереу денсаулық сақтау маманына, жедел жәрдем қызметіне немесе сенім телефонына хабарласыңыз.

Егер сіз тамақтану әдетінің бұзылуымен күресіп жүрсеңіз немесе досыңыздың немесе отбасыңыздың әл-ауқаты алаңдаушылық тудырса, өзіңіз сенетін ересек адамға хабарласыңыз, жергілікті тамақтану әдеті бойынша қолдау қызметіне хабарласыңыз немесе кәсіби көмекке жүгініңіз. Төменде көмегі тиюі мүмкін кейбір ресурстар берілген:

Толығырақ

Дене пішімі мен салмақ туралы үнемі ойлау қалыпты жағдай ма?

Анда-санда салмақ немесе дене пішіні туралы ойлап тұру қалыпты жағдай. Дегенмен, егер ұзақ уақыт ойға шомып, мазаны алатын, көңілді түсіретін, алаңдаушылық туғызатын немесе күйзеліске ұшырататын болса, сізге қолдау қажет болуы мүмкін. Сенімді адамға хабарласыңыз және өзіңізге лайық көмекке қол жеткізіңіз. Сіз жалғыз емессіз және көмек әрқашан қолжетімді.

Тамақ жеу тәбетінің бұзылуымен күресу үшін қандай кеңестер бересіз?

Медициналық және психикалық көмекке жүгіну

Осы бетте бөлісілген кеңестерді TikTok-та бізбен серіктес тамақтану әдетінің бұзылуымен айналысатын ұйымдар ұсынған. Дегенмен, әр адамның психикалық денсаулығы бірегей болып табылады. Тамақтану әдетінің бұзылуын қалай жеңу керек екенін білудің ең жақсы жолы — бұл сізбен бірге анықтауға көмектесетін медициналық немесе психикалық маманға хабарласу. Медицина маманына жүгіну қиынға соқса, мұны жалғыз істеудің қажеті жоқ. Достар, отбасы, құрдастар және сенім телефондары сізге көмекке қол жеткізуге қол ұшын соза алады.

Керек кезде үзіліс жасап отырыңыз

Біз өміріміздің көп бөліні интернетте өткізіп жатамыз және кейде біз өзімізді басқалармен салыстыруымыз мүмкін. Осындай сезімге тап болсаңыз, оны қабылдаңыз — жағдай ушығып кетсе, үзіліс жасаңыз. Табиғатқа шығу, музыка тыңдау, достарыңызбен байланысу немесе медитациямен айналысу сияқты өзіңізді жақсы сезінуге көмектесетін және стресті жеңілдететін нәрсемен айналысып көріңіз. Аккаунтпен немесе адаммен өзара әрекеттесу сізге кері әсерін беріп жатқанын байқасаңыз, жазылымнан бас тартуды қарастырыңыз.

Ішкі дауысыңызға құлақ асыңыз

Ішкі дауыс — өзімізді қоршаған ортаны қалай сезінетінімізге түсініктеме. Кейде өз-өзімен сөйлесу жағымсыз және уытты болып, өзімізді нашар сезінуіміз мүмкін. Өзіңізге мейірімді, шыдамды әрі қамқор түрде сөйлеуге тырысыңыз. Өз-өзіңізбен сөйлесу ең жақсы доспен сөйлесу сияқты болуы керек.

Өзіңіздің күшті және жағымды қасиеттеріңізді табыңыз

Сырт келбетіңіз сіздің қандай екеніңізді көрсететді деген нанымға беріле сену оңай. Шындығына келгенде — біз жай ғана дене емеспіз. Әлем үшін сіздің келбетіңізден гөрі қалай ойлайтыныңыз, өзіңізді ұстауыңыз және әлемге қандай ықпал ететініңіз маңыздырақ. Өзіңіздің барлық күшті жақтарыңыз және сыртқы келбетіңізден асып түсетін құндылықтар туралы ойлауға тырысыңыз. Осыларға назар аудару сізге үлкенірек көріністі көруге және өзіңізге және жетістіктеріңізге жақсы көңіл бөлуге көмектеседі.
Әр таңды келесі сөздермен бастап көріңіз: «Өмір сүруіме себепші соғып тұрған жүреме рақмет. Қиын жағдайларды жеңуге көмектесетін күш-қуатыма рақмет».

Триггерлеріңізді біліп, алдын ала жоспарлар құрыңыз

Тамақтану әдетінің бұзылуы бойынша мінез-құлық көбінесе емтиханға дайындалу, күн тәртібін өзгерту, тамаққа отырған кездегі стресс немесе мерекелер сияқты отбасылық демалыстар сияқты қоздыратын жағдайларда пайда болуы мүмкін. Сыртқы келбетіңізде және/немесе денеңізге қатысты ыңғайсыз немесе жағымсыз эмоцияларды тудыратын нәрсені анықтаңыз. Бір нәрсе мазалайтынын сезінсеңіз, сізге қолдау қалай көрсетілу керектігіне дайындық жасау үшін тізім жасау арқылы алдын ала жоспарлаңыз.
Мысалы, өзіңіз сенетін адамнан триггерлерді аттап өтуге қол ұшын беруін сұрай аласыз, осылайша қиын уақыттарда тура жолдан адаспай, өзіңізді сенімді сезіне аласыз.

TikTok-та тамақ жеу тәбетінің бұзылуы туралы өз тәжірибеммен қалай қауіпсіз түрде бөлісе аламын?

Егер сіз өз TikTok-та оқиғаңызбен бөлісемін деп шешсеңіз, кеңес алу үшін [оқиғамен бөлісу нұсқаулығын] қарап шығыңыз. Сондай-ақ, «Қауымдастық ережелерінің тамақтану әдетінің бұзылуы және дене бейнесі» бөлімін қараңыз.

Жауапкершіліктен бас тарт��

Бұл бетте берілген мазмұн тек ақпараттық мақсатта және білім беру мақсатында ғана берілген. «Тамақтану әдетінің бұзылуы туралы тақырып беті» медициналық, психологиялық немесе психиатриялық диагностиканың, емнің немесе консультацияның орнына қолданылатын нәрсе ретінде қарастырылмауы керек. Егер сіз немесе кез келген басқа адам дағдарысқа ұшырап, қауіп төніп тұрсаңыз немесе медициналық төтенше жағдайға тап болсаңыз, кәсіби медициналық қолдауға немесе шұғыл көмекке жүгінуден тартынбаңыз. Есіңізде болсын, сіз басқа адамдардың қауіпсіздігі үшін жалғыз жауап бермейсіз. Сіз көмек ала аласыз.

Бұл қауіпсіздік орталық Тамақтану әдетінің бұзылуы бойынша ұлттық альянс сарапшыларының кеңесімен әзірленді.