Przejdź do zawartości

Witeliusz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Witeliusz
Aulus Vitellius
Ilustracja
Witeliusz (marmurowe popiersie z Muzeum Bardo, Tunezja)
Cesarz rzymski
Okres

od 19 kwietnia 69
do 21 grudnia 69

Poprzednik

Marek Salwiusz Oton

Następca

Wespazjan

Dane biograficzne
Data urodzenia

24 września 15

Data i miejsce śmierci

21 grudnia 69
Rzym

Moneta
moneta
Portret na sestercu
Kaźń Witeliusza na ulicach Rzymu (mal. Georges Rochegrosse, 1883)

Witeliusz, Aulus Vitellius Germanicus (ur. 24 września 15, zm. 21 grudnia 69 w Rzymie) – cesarz rzymski w 69 roku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Lucjusza Witeliusza, trzykrotnego konsula, i Sekstylii. Witeliusz sprawował urząd konsula w 48 r., a w latach 61-62 prokonsula w Afryce. W grudniu 68 został dowódcą legionów w Germanii.

Obwołany cesarzem przez swoje oddziały (pod dowództwem Fabiusa Valensa) w dniu 2 stycznia 69 roku. Oddziały Witeliusza ruszyły na Rzym przeciwko cesarzowi Galbie, lecz 15 stycznia Galba został zgładzony i nowym cesarzem został Marek Salwiusz Oton. 14 kwietnia 69 roku nad rzeką Pad, pod Bedriacum niedaleko Cremony doszło do bitwy, którą Oton przegrał, a następnie popełnił samobójstwo 16 kwietnia. Po zwycięstwie swoich legionów Witeliusz wyruszył do Rzymu, gdzie został uznany przez senat i obdarzony cesarskimi honorami.

Nie wszyscy jednak podporządkowali się nowemu panującemu. Legiony bliskowschodnie, naddunajskie i stacjonujące w Egipcie zdecydowały o wyborze własnego cesarza. Padł on na Wespazjana, który właśnie przebywał w Palestynie, gdzie tłumił powstanie żydowskie i zyskał poparcie legionów w Judei i Syrii.

Dowodzone przez Mucjanusa legiony syryjskie ruszyły na Bałkany, gdzie dołączyły do nich naddunajskie pod wodzą Antoniusza Primusa (dowódcy VI legionu z Pannonii) i Corneliusa Fuscusa (prokonsula z Illyricum). 24 października 69 roku doszło pod Cremoną do bitwy, którą wojska Witeliusza przegrały, a miasto zostało zajęte i zniszczone. Walki trwały do grudnia, gdy legiony naddunajskie dotarły do Rzymu. W grudniu zwolennicy Wespazjana opanowali też Rzym i obalili Witeliusza. Jak podaje Swetoniusz (a za nim Aureliusz Wiktor), samego cesarza dręczono prowadząc ulicami, następnie z pętlą na szyi w poniżający sposób zawleczono na Schody Gemońskie, w końcu zmasakrowane ciało na haku wrzucono do Tybru[1].

Był dwukrotnie żonaty:

  • 1. z Petronią (ślub i rozwód przed wstąpieniem na tron – miał z nią syna),
  • 2. z Galerią (ślub przed wstąpieniem na tron – miał z nią syna, Witeliusza Germanika i nieznaną z imienia córkę).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Swetoniusz, Żywoty cezarów, Witeliusz 17; Aureliusz Wiktor, Księga o cezarach 8, 6 w: Brewiaria dziejów rzymskich, Wydawnictwa UW, Warszawa 2010, s. 71.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]