Przejdź do zawartości

Tu-114

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tu-114
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 ZSRR

Producent

zakłady Aviakor

Konstruktor

Tupolew

Typ

Samolot pasażerski

Historia
Data oblotu

15 listopada 1957

Wycofanie ze służby

1983

Liczba egz.

32

Liczba wypadków
 • w tym katastrof

2
1

Dane techniczne
Napęd

4 x silniki turbośmigłowe Kuzniecow NK-12

Moc

4 × 10 304 kW (14 000 KM) każdy

Wymiary
Rozpiętość

51,10 m

Długość

54,10 m

Wysokość

15,50 m

Powierzchnia nośna

311,1 m²

Masa
Własna

91 000 kg

Startowa

171 000 kg

Osiągi
Prędkość maks.

870 km/h

Prędkość przelotowa

770 km/h

Pułap

12 000 m

Zasięg

8950 km (dla 15 ton ładunku), 6200 km (dla 30 ton)

Dane operacyjne
Liczba miejsc
220 (Aeroflot – 170)
Użytkownicy
Aeroflot, JAL

Tu-114 (ros. Ту-114 w kryptonimie NATO „Cleat”) został stworzony w odpowiedzi na zapotrzebowanie dużego samolotu dalekodystansowego do obsługi istotnych linii ZSRR.

Wzorowany na bombowcu strategicznym Tu-95 stał się najszybszym i największym pasażerskim[1] samolotem turbośmigłowym świata, rekord prędkości (877 km/h w obwodzie zamkniętym 5000 km i z ładunkiem 25 ton) nie został pobity[2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W 1955 roku biuro Tupolewa zostało wyznaczone do zbudowania samolotu dalekiego zasięgu (8000 km). Projektem wyjściowym był istniejący już bombowiec Tu-95. Pierwotnie samolot miał nosić nazwę Tu-95p (pasażerski), ale z czasem ewoluowała ona w Tu-114. Z oryginalnego Tu-95 zostało niewiele – zmianom uległa powierzchnia nośna skrzydeł, przebudowano także kadłub. Do napędu samolotu zastosowano cztery śmigłowe silniki turbinowe Kuzniecow NK-12 MW o mocy 10.304 kW (14.000 KM) każdy, napędzające czterołopatowe przeciwbieżne śmigła o średnicy 5,6 m[3].

Wykorzystywanie

[edytuj | edytuj kod]

Okres użytkowania Tu-114 był stosunkowo krótki – od 1962 do 1976 roku. Samolot znany był z niezawodności, szybkości i ekonomiczności (zużywał nawet mniej paliwa niż Ił-62, który go zastąpił). Obsługiwał kursy do Kopenhagi, Hawany, Montréalu, New Delhi, Paryża, Belgradu i Tokio. Po wkroczeniu Iła-62 był regularnie wycofywany z kolejnych międzynarodowych tras i wykorzystywany na liniach krajowych ZSRR. We wczesnych latach 80., po wylataniu przeciętnie 14 000 godzin przekazywane były do wojska.

Trasa Tokio-Moskwa

[edytuj | edytuj kod]

Mimo zasięgu porównywalnego do wielu maszyn z ówczesnej epoki Tu-114 został skierowany na najbardziej prestiżowe trasy. Najbardziej znaną była trasa Moskwa – Tokio, którą obsługiwały załogi obu krajów (a na Tupolewach umieszczano napis „Japan Air Lines” w geście przyjacielskiej współpracy). Pod koniec dekady lat 60. rolę Tu-114 zaczął przejmować odrzutowy Ił-62

Wypadki

[edytuj | edytuj kod]

Jedyny poważny wypadek Tu-114 nastąpił na skutek złych warunków atmosferycznych po starcie z Moskwy.

Wymienia się jeszcze przypadek awarii podwozia przedniego, wykryty w trakcie przeglądu na ziemi.

Nowości techniczne

[edytuj | edytuj kod]

Samolot cechował się wprowadzeniem kilku nowinek technicznych, a wśród nich:

  • Skrzydła o kącie skosu 35 stopni, rozwiązanie znane z późniejszych samolotów odrzutowych, jak rodzina Boeingów.
  • Wysokie podwozie (niemal 3 metry) ze względu na dużą średnicę śmigieł (5,6 m średnicy). Podczas lotu testowego do Waszyngtonu w czasie pierwszej wizyty Nikity Chruszczowa w USA lotnisko docelowe nie miało wystarczająco wysokich schodów.
  • Śmigła nadkrytyczne, których końcówki pracowały powyżej prędkości dźwięku i które były źródłem bardzo dużego hałasu.
  • Moc jednego silnika Kuzniecow NK-12 MW na poziomie 14 000 KM to największa moc silnika turbośmigłowego zastosowana w samolocie pasażerskim (ten sam silnik o podwyższonej jeszcze mocy do 15 000 KM był zastosowany w transportowym An-22).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Większym (rozpiętość i masa startowa jest An-22).
  2. Lotnicze rekordy prędkości (w języku angielskim) – http://www.aerospaceweb.org/question/performance/q0023.shtml.
  3. Samoloty niezapomniane modele 2013 ↓, s. 108.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]