Przejdź do zawartości

Powiat rycki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powiat rycki
powiat
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

TERC

0616

Siedziba

Ryki

Starosta

Dariusz Szczygielski

Powierzchnia

615,54 km²

Populacja (31.12.2020)
• liczba ludności


55 530[1]

• gęstość

91 os./km²

Urbanizacja

47,32%

Tablice rejestracyjne

LRY

Adres urzędu:
ul. Wyczółkowskiego 10a
08-500 Ryki
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu ryckiego
Liczba gmin miejskich

1

Liczba gmin miejsko-wiejskich

1

Liczba gmin wiejskich

4

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa

Powiat rycki – powiat w Polsce (województwo lubelskie), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą są Ryki. Jest to najdalej na zachód wysunięty powiat województwa lubelskiego.

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

W skład powiatu wchodzą:

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Powiat rycki został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie warszawskim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat rycki złożyły się 1 miasto i 24 gromady, które wyłączono z powiatu garwolińskiego w tymże województwie[2]:

Na uwagę zasługuje fakt, że w momencie utworzenia powiatu Ryki, stolica powiatu, nie były miastem, tylko wsią (siedzibą gromady). Prawa miejskie Ryki odzyskały rok później, 1 stycznia 1957 roku[3]. Wtedy też z powiatu ryckiego wyłączono gromadę Strych i włączono ją z powrotem do powiatu garwolińskiego[4]. 31 grudnia 1959 roku do powiatu ryckiego przyłączono gromadę Walentynów z powiatu łukowskiego w województwie lubelskim[5].

Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat rycki podzielono na 2 miasta i 6 gmin[6]:

Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu ryckiego włączono głównie do nowego (mniejszego) województwa lubelskiego, oprócz gmin Kłoczew i Trojanów, które włączono do województwa siedleckiego[7].

Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono powiat rycki, tym razem w województwie lubelskim, lecz o nieco mniejszym obszarze w porównaniu z tym z początku 1975 roku: gmina Trojanów pozostała przy Mazowszu (w powiecie garwolińskim w województwie mazowieckim), natomiast gmina Kłoczew powróciła do powiatu ryckiego i znalazła się po raz pierwszy na Lubelszczyźnie[8]. Miasto i gminę Ryki połączono 1 stycznia 1992 roku we wspólną gminę miejsko-wiejską Ryki[9]. 27 listopada 1996 roku miasto Dęblin określono jako gminę miejską[10].

Porównując obszar dzisiejszego powiatu ryckiego z obszarem z 1956 roku można zauważyć, że niektóre tereny dawnego powiatu ryckiego znajdują się obecnie w powiecie garwolińskim (woj. mazowieckie), w gminach Trojanów i Maciejowice.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Ogółem 59 859 100 29 886 49,93 29 973 50,07
Miasto 28 252 47,20 14 139 23,62 14 113 23,58
Wieś 31 607 52,80 15 747 26,31 15 860 26,50
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu ryckiego w 2014 roku[11].


Według danych z 31 grudnia 2019 roku[12] powiat zamieszkiwało 55 988 osób.

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,5 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 6,8% do aktywnych zawodowo[13].

30 kwietnia 2019 r. Rada Powiatu uchwaliła tzw. stanowisko w sprawie powstrzymania ideologii gender i "LGBT". 8 maja 2019 r. na oficjalnej stronie internetowej Powiatu ryckiego pojawiła się publiczna informacja zatytułowana Powiat Rycki wolny od ideologii gender i "LGBT"[14]. Za przyjęcie tego aktu samorząd powiatowy został odznaczony medalem przez wojewodę lubelskiego Przemysława Czarnka w dniu 16 maja 2019 r[15]. Jednakże uchwalenie tego typu aktu i jego "nagrodzenie" wywołało kontrowersje i było przedmiotem debaty publicznej. Potępił je również Rzecznik Praw Obywatelskich, w ocenie którego akt dyskryminuje określoną, wybraną grupę obywateli, a jego zapisy stoją w sprzeczności z zapisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz Prawa międzynarodowego, a także uderzają w podstawowe wolności obywatelskie i prawa człowieka[16].

Starostowie ryccy

[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie źródła[17]:

  • Tadeusz Prządka (1 stycznia 1999 – 28 listopada 2002)
  • Stanisław Jagiełło (28 listopada 2002 – 18 maja 2004)
  • Leszek Filipek (18 maja 2004 – 2 grudnia 2010)
  • Stanisław Jagiełło (2 grudnia 2010 – 20 listopada 2018)
  • Dariusz Szczygielski (20 listopada 2018 – nadal)

Sąsiednie powiaty

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 282
  3. Dz.U. z 1956 r. nr 52, poz. 234, wcześniejsze prawa miejskie w latach 1782-1810
  4. Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 28
  5. Dz.U. z 1959 r. nr 70, poz. 442
  6. Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
  7. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  8. Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
  9. Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
  10. Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612.
  11. Powiat rycki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  12. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
  13. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-06] (pol.).
  14. Powiat Rycki wolny od ideologii gender i „LGBT”. ryki.powiat.pl, 2019-05-08. [dostęp 2019-06-20].
  15. Wojewoda rozdał medale za walkę z LGBT. dziennikwschodni.pl, 2019-05-16. [dostęp 2019-06-20].
  16. Anton Ambroziak: Bodnar: Uchwały przeciw „ideologii LGBT” godzą w obywateli i mogą naruszać Konstytucję RP. archiwumosiatynskiego.pl. [dostęp 2019-06-20].
  17. Rafał Rudka (red.): Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. III: Starostowie województwa lubelskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2023, s. 31. ISBN 978-83-62251-82-7. [dostęp 2023-09-14].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]