Przejdź do zawartości

PWS-102 Rekin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
PWS-102 Rekin
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Podlaska Wytwórnia Samolotów

Konstruktor

Wacław Czerwiński

Typ

szybowiec

Załoga

1

Historia
Data oblotu

18 maja 1939

Lata produkcji

1939

Liczba egz.

3

Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość

19 m

Wydłużenie

18,7

Długość

7,32 m

Wysokość

1,65 m

Powierzchnia nośna

19,3 

Masa
Własna

260 kg

Użyteczna

90 kg

Startowa

350 kg

Osiągi
Prędkość minimalna

42 km/h

Prędkość ekonomiczna

58 km/h

Prędkość optymalna

76 km/h

Prędkość dopuszczalna

300 km/h

Prędkość min. opadania

0,65 m/s przy 58 km/h

Doskonałość maks.

29,5 przy 76 km/h

Współczynnik obciążenia konstrukcji

18,1 kg/m²

Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska, ZSRS

PWS-102 Rekinszybowiec wyczynowy produkcji polskiej. Zaprojektowany i budowany w okresie międzywojennym w Podlaskiej Wytwórni Samolotów. Następca PWS-101.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Inżynier Wacław Czerwiński, przy współudziale Józefa Niespała, w grudniu 1937 roku rozpoczął projektowanie nowego szybowca wyczynowego. Na bazie doświadczeń wynikających z eksploatacji PWS-101 do końca czerwca 1938 roku został opracowany projekt nowego szybowca. W stosunku do pierwowzoru zmieniono kształt kadłuba na kroplowy, kabina pilota została wpisana w jego obrys, płat i statecznik poziomy otrzymały obrys eliptyczny[1]. Całkowicie innowacyjnym rozwiązaniem był system automatycznego łączenia napędów lotek, klap i sterów podczas montażu szybowca[2].

Prototyp, oznaczony jako PWS-102 Rekin, został ukończony na początku 1939 roku w Lwowskich Warsztatach Lotniczych, po drobnych poprawkach budowa została ostatecznie ukończona w marcu[3]. Prototyp otrzymał znaki rejestracyjne SP-1126[4] i 18 maja 1939 roku został oblatany na lotnisku w Skniłowie przez Zbigniewa Żabskiego[5].

W maju 1939 roku na tym szybowcu Witold Kasprzyk wziął udział w zlocie ISTUS we Lwowie[4], gdzie zajął piąte miejsce[6].

W czerwcu 1939 roku szybowiec przeszedł próby w Instytucie Technicznym Lotnictwa w Warszawie. Na podstawie uzyskanych wyników inż. Józef Niespał opracował lotki o powiększonej cięciwie i rozpiętości, które zastosowano w wersji rozwojowej oznaczonej jako PWS-102 bis. Lwowskie Warsztaty Lotnicze otrzymały zamówienie na pięć egzemplarzy seryjnych[3]. Pierwszy egzemplarz, o numerze fabrycznym 147 i znakach rejestracyjnych SP-1360[a], został ukończony w sierpniu[1].

Po wybuchu II wojny światowej prototyp PWS-102 został ewakuowany z Warszawy do Lwowa, gdzie został przejęty, wraz z SP-1360, przez lotnictwo radzieckie. Budowę drugiego egzemplarza seryjnego ukończono na wiosnę 1940 roku. Wszystkie trzy egzemplarze PWS-102 Rekin zostały przetransportowane do Moskwy i były tam użytkowane[3].

Konstrukcja

[edytuj | edytuj kod]

Jednomiejscowy szybowiec wyczynowy w układzie wolnonośnego górnopłatu[7].

Kadłub o przekroju eliptycznym o konstrukcji półskorupowej, kabina pilota została wpisana całkowicie w jego obrys. Osłona kabiny dwuczęściowa, ze stałym wiatrochronem i zdejmowaną osłoną ze szkła organicznego. Fotel pilota przestawny w locie, dostosowany do spadochronu plecowego. Pedały przestawne wyłącznie na ziemi. Z przodu kadłuba znajdował się hak do startu z lin gumowych i zaczep do lotów na holu.

Płat dwudzielny o obrysie trapezowo-eliptycznym. W widoku z przodu miał kształt spłaszczonego M. Miał konstrukcję dwudźwigarową, ze skrzynkowym dźwigarem głównym i dźwigarkiem pomocniczym. Profil płata miał u nasady grubość 13%, na końcu skrzydła 7,5%. Wyposażony w szczelinowe lotki i dwudzielne, szczelinowe klapy. Pokrycie płata wykonane ze sklejki, klap i lotek płócienne. Napęd lotek linkowy, klap popychaczowy.

Podwozie jednotorowe złożone z podkadłubowej jesionowej płozy amortyzowanej dętką, płoza ogonowa drewniana, amortyzowana piłkami tenisowymi. Do startów na holu stosowano odrzucane dwukołowe wózki[4].

Usterzenie klasyczne, wolnonośne. Statecznik poziomy dwudzielny, o obrysie eliptycznym, pionowy stanowił integralną część kadłuba. Napęd sterów linkowy.

Malowanie

[edytuj | edytuj kod]

Prototyp był malowany w całości na kolor kremowy, z czarnymi znakami rejestracyjnymi. Na stateczniku pionowym znajdował się napis PWS-102 i logo LWL.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Andrzej Glass 1976 ↓, s. 400.
  2. Martin Simons 2014 ↓, s. 215.
  3. a b c PWS-102 „Rekin”, 1939. samolotypolskie.pl. [dostęp 2019-10-11]. (pol.).
  4. a b c Jerzy B. Cynk 1971 ↓, s. 706.
  5. Jerzy Jędrzejewski 2014 ↓, s. 735.
  6. Henryk Krasnodębski: Międzynarodowy Zlot Szybowcowy we Lwowie. „Skrzydlata Polska”. 6/1939, s. 185-186, czerwiec 1939. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
  7. Andrzej Glass 1976 ↓, s. 402.
  1. Literatura lotnicza podaje numer SP-1361, natomiast na zachowanych zdjęciach widoczny jest numer SP-1360

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]