Przejdź do zawartości

Galapagosek Darwina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Galapagosek Darwina
Nesoryzomys darwini[1]
Osgood, 1929[2]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

bawełniaki

Plemię

Oryzomyini

Rodzaj

galapagosek

Gatunek

galapagosek Darwina

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Galapagosek Darwina[4] (Nesoryzomys darwini) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), który występował endemicznie na wyspach Galapagos.

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Galapagosek Darwina występował endemicznie na wyspie Santa Cruz, należącej do Galapagos u wybrzeży Ekwadoru[5].

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1929 roku amerykański teriolog Wilfred Hudson Osgood nadając mu nazwę Nesoryzomys darwini[2]. Holotyp pochodził z Academia Bay, na wyspie Santa Cruz, w Galapagos, w Ekwadorze[6].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Nesoryzomys: gr. νησος nēsos „wyspa” (tj. Galapagos); rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)[7].
  • darwini: Charles Robert Darwin (1809–1882), brytyjski przyrodnik, podróżnik, współtwórca teorii ewolucji przez dobór naturalny[8].

Wymarcie

[edytuj | edytuj kod]

Osobniki tego gatunku zostały pierwszy raz schwytane przez naukowców w 1906 roku, a ostatni raz widziano je w 1930 roku. Wyginięcie tego gatunku wiązało się przede wszystkim ze zawleczeniem na wyspę szczurów śniadych, które konkurowały z rodzimym gatunkiem i sprowadziły patogeny, na które nie był on odporny. Ludzie wprowadzili do ekosystemu Santa Cruz także szczury wędrowne (Rattus norvegicus), myszy domowe (Mus musculus) i zdziczałe koty (Felis catus), które również mogły przyczynić się do wymarcia N. darwini[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nesoryzomys darwini, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b W.H. Osgood. A new rodent from the Galapagos Islands. „Publication. Field Museum of Natural History”. Zoological Series. 17 (2), s. 23, 1929. (ang.). 
  3. a b D.G. Tirira & M. Weksler, Nesoryzomys darwini, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-18] (ang.).
  4. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 251. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 408. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  6. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Nesoryzomys darwini. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-18].
  7. E. Heller. Mammals of the Galapagos Archipelago, exclusive of the Cetacea. „Proceedings of the California Academy of Sciences. 3d ser., Zoology”. 3, s. 241, 1904. (ang.). 
  8. B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 100. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).