Przejdź do zawartości

Fiat Chrysler Automobiles

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
FCA
Fiat Chrysler Automobiles N.V.
Logo
ilustracja
Państwo

 Włochy
 Stany Zjednoczone

Siedziba

Amsterdam, Holandia
(Główne biuro)
Londyn, Wielka Brytania
(Biuro podatkowe)
Auburn Hills, Stany Zjednoczone
(Centrum rozwojowe)

Data założenia

2014[1]
(Fuzja Fiata z Chryslerem)

Data likwidacji

2021[2]
(Fuzja FCA z PSA)

Forma prawna

spółka akcyjna

Prezes

Michael Manley(inne języki) (CEO)

Przewodniczący rady nadzorczej

John Elkann (chairman)

Zatrudnienie

191 752[3] (31.12.2019)

Dane finansowe
Przychody

108,187 mld EUR[4] (2019)

Wynik operacyjny

4 mld euro[5]

Wynik netto

6,6 mld euro[4]

Aktywa

96,87 mld euro[4]

Położenie na mapie Michigan
Mapa konturowa Michigan, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „FCA”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „FCA”
Ziemia42°39′15,7″N 83°14′01,0″W/42,654361 -83,233611
Strona internetowa

Fiat Chrysler Automobiles N.V. (FCA) – dawny koncern motoryzacyjny powstały w 2014 roku w wyniku fuzji włoskiej spółki Fiat S.p.A. z amerykańską Chrysler Group LLC[1]. W styczniu 2021 roku sfinalizowana została kolejna fuzja, w ramach której po połączeniu z francuskim Groupe PSA powstał nowy konglomerat Stellantis[2].

Struktura koncernu

[edytuj | edytuj kod]
  • Abarth – włoski producent sportowych samochodów działający od 1949 roku,
  • Alfa Romeo – włoski producent samochodów działający od 1910 roku,
  • Chrysler – amerykański producent samochodów działający od 1925 roku,
  • Dodge – amerykański producent samochodów działający od 1900 roku,
  • FIAT – włoski producent samochodów działający od 1899 roku,
  • Jeep – amerykański producent samochodów terenowych i SUV-ów działający od 1941 roku,
  • Lancia – włoski producent samochodów działający od 1906 roku,
  • Maserati – włoski producent samochodów sportowych i luksusowych oraz SUV-ów działający od 1914 roku,
  • Ram – amerykański producent pickupów działający od 2010 roku.

Zlikwidowane lub sprzedane

[edytuj | edytuj kod]
  • SRT – amerykańska marka samochodów sportowych działająca w latach 2012–2014, połączona z Dodge,
  • Ferrari – włoska marka samochodów sportowych należąca do Fiata, a później do FCA w latach 1988–2016, wydzielona z koncernu.

Spółki joint venture

[edytuj | edytuj kod]

Pozostałe przedsiębiorstwa

[edytuj | edytuj kod]

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Konferencja prasowa FCA w marcu 2019
Sergio Marchionne (1952–2018), pierwszy dyrektor generalny FCA
Michael Manley, drugi dyrektor generalny FCA

Zaczątkami istnienia koncernu FCA była zapaść amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego związana z kryzysem finansowym z 2007 roku, na której szczególnie ucierpiał Chrysler. Efektem tego było złożenie wniosku o bankructwo 30 kwietnia 2009 roku na podstawie rozdziału 11. amerykańskiego prawa upadłościowego[6]. W pierwszej połowie czerwca postępowanie upadłościowe zakończyło się po tym, jak akcje Chryslera zakupił w 20% włoski FIAT wraz z amerykańskim oraz kanadyjskim rządem[7].

Początkowy udział Fiata w akcjach Chryslera był systematycznie zwiększany, do stycznia 2012 roku wynosząc 58,5%[8]. Dwa lata później włoski koncern stał się jedynym właścicielem Chryslera, stając się właścicielem 100% akcji[9]. Koszt całej transakcji wyniósł 4,9 miliarda dolarów amerykańskich[10].

Powstanie FCA

[edytuj | edytuj kod]

29 stycznia 2014 roku FIAT ogłosił razem z Chryslerem, że fuzja podmiotów jest w ostatniej fazie, której efektem było powstanie w październiku tego samego roku nowego, jednolitego, włosko-amerykańskiego podmiotu gospodarczego o międzynarodowym zasięgu rynkowym[11]. Nowy koncern otrzymał nazwę Fiat Chrysler Automobiles N.V., za siedzibę kierownictwa obierając Amsterdam w Holandii, z kolei rezydencję podatkową obejmując w Londynie w Wielkiej Brytanii[12]. Niespełna 2 tygodnie po zakończeniu procesu fuzji Fiata z Chryslerem, zdecydowano się wydzielić dotychczas podlegającą włoskiej części firmę Ferrari. Proces uczynienia z niej oddzielnego podmiotu gospodarczego zakończył się w styczniu 2016 roku[13].

Przełomowym momentem w dziejach koncernu FCA było nagłe ustąpienie ze stanowiska CEO Sergio Marchionne 21 lipca 2018 roku, wcześniej wieloletniego zarządzającego włoskim Fiatem[14]. Na następcę Marchionne wskazał dotychczasowego prezesa Jeepa, Mike’a Manleya(inne języki)[15]. Decyzja ta motywowana była problemami zdrowotnymi menedżera, którego kondycja gwałtownie pogorszyła się po zabiegu chirurgicznym ramienia. Sergio Marchionne zmarł 25 lipca 2018 roku[16].

W maju 2019 roku FCA prowadziło zaawansowane rozmowy z francuskim Renault w sprawie fuzji, która polegać miała na podziale akcji 50:50[17]. Rozmowy ostatecznie zostały zerwane z powodu wycofania oferty przez FCA[18].

Fuzja z Groupe PSA

[edytuj | edytuj kod]

Niezależnie od ostatecznie nieudanych negocjacji z Renault-Nissan-Mitsubishi w sprawie potencjalnej fuzji, FCA zasiadło do rozmów także z innym motoryzacyjnym gigantem, Groupe PSA, w kwietniu 2019 negocjując wspólny rozwój przyszłych samochodów elektrycznych[19]. W sierpniu 2019 roku rozmowy zatoczyły szersze spektrum, poruszając także kwestię potencjalnej fuzji[20]. Media branżowe ponownie poruszyły ten temat w ostatnich dniach października[21][22], na dzień przed potwierdzeniem się tych informacji.

31 października 2019 roku Fiat Chrysler Automobiles i Groupe PSA oficjalnie ogłosiło plany połączenia się w jeden międzynarodowy koncern samochodowy o wartości ok. 50 miliardów dolarów oraz rocznej sprzedaży na poziomie 8,7 miliona samochodów, i utworzenia w ten sposób czwartego pod względem wielkości tego rodzaju podmiotu w branży motoryzacyjnej na świecie[23]. Przedstawiciele obu koncernów uzgodnili połączenie się w stosunku 50:50[24], planując realizację w ciągu kolejnych 12 miesięcy[25].

Powstanie Stellantis

[edytuj | edytuj kod]
Logo Stellantis

W połowie lipca 2020 roku oficjalnie ogłoszono nazwę, jaką przyjmie nowy, francusko-włosko-amerykański koncern powstały w wyniku fuzji FCA i PSA. Nowy podmiot gospodarczy nazwano Stellantis, zaczerpując nazwę od łacińskiego „stello”, oznaczającego tyle co „rozjaśniać gwiazdami”[26]. Finalizacja transakcji miała dobiec końca w IV kwartale 2020 roku, jednak uległa ona opóźnieniu z powodu pandemii COVID-19[27].

Ostatecznie, po wyrażeniu zgody przez większości akcjonariuszy na połączenie się FCA z francuskim Groupe PSA[28], nowy podmiot gospodarczy Stellantis rozpoczął swoją działalność 16 stycznia 2021 roku jako czwarty pod względem wielkości koncern motoryzacyjny na świecie[29].

Kontrowersje i krytyka

[edytuj | edytuj kod]
Fabryka FCA w Detroit

Emisje spalin

[edytuj | edytuj kod]

13 stycznia 2017 roku Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych rozpoczął śledztwo wobec rzekomego stosowania przez FCA oprogramowania fałszującego wyniki testów emisji spalin przez pojazdy produkowane przez koncern[30]. W maju tego samego roku federalny organ złożył pozew, zarzucając koncernowi Fiat Chrysler Automobiles montowanie nielegalnego oprogramowania w ok. 100 tysiącach pojazdów wyprodukowanych między 2014 a 2016 rokiem[31]. W styczniu 2019 roku FCA zostało zmuszone do zapłacenia 800 milionów dolarów amerykańskich kary za montowanie nielegalnego, fałszującego oprogramowania w pojazdach napędzanych silnikami diesla[32].

Chrysler a Lancia

[edytuj | edytuj kod]
Chrysler 300 jako Lancia Thema

Ówczesny dyrektor FCA, Sergio Marchionne, ogłosił w grudniu 2009 roku decyzję o wycofaniu z rynku europejskiego marki Chrysler, włączając jej wybrane modele w portfolio włoskiej Lancii[33]. W lutym 2011 roku przedstawiono oficjalnie gamę nowych modeli Lancii zapożyczonych od Chryslera[34]. Decyzja motywowana chęcią uzupełnienia oferty włoskiej firmy większymi pojazdami i bardziej przejrzystym podziałem rynków zbytu wśród marek podległych FCA[35].

Poszerzenie gamy Lancii miało gwarantować jej wzrost sprzedaży do ok. 295 tysięcy sztuk w Europie, jednak operacja ta zakończyła się rynkowym niepowodzeniem. Z 112 tysięcy sztuk, jakie sprzedała w 2010 roku Lancia, jej sprzedaż nie wzrosła, a spadła do 74 313 sztuk w 2014 roku[36]. Zapożyczone od Chryslera modele zniknęły po krótkim cyklu rynkowym, kończąc się na wycofaniu modelu Voyager w 2016 roku po 4 latach sprzedaży[37].

Nieudana polityka wobec Lancii nie wiązała się z późniejszymi konkretnymi działaniami wobec włoskiego przedsiębiorstwa. Pogrążyło się ono w stagnacji, okrajając swoją ofertę ostatecznie do tylko jednego modelu (Ypsilon) i zasięg rynkowy tylko do rynku włoskiego z 2017 rokiem[38].

Polityka wobec Alfa Romeo

[edytuj | edytuj kod]
Alfa Romeo Stelvio – jeden z dwóch modeli, jakie udało się wprowadzić marce na rynek na przestrzeni dekady

Fiat Chrysler Automobiles spotyka się z krytyką w mediach motoryzacyjnych z powodu cyklicznie ogłaszanych przez koncern obszernych planów rozwoju portfolio modelowego, które z czasem nie doczekały się pełnej lub jakiejkolwiek formy realizacji. Wielokrotnie rewidowane założenia w szczególnym stopniu nie pokryły się w przypadku marki Alfa Romeo. W 2014 roku miała ona przedstawić 8 nowych modeli[39], w tym powracając do klasy wyższej za pomocą następcy modelu 166 w 2018 roku[40].

W styczniu plany ogłoszono, że plany modelowe ulegną opóźnieniu[41], a pół roku później – całkowicie je zrewidowano[42]. Debiut dużej limuzyny w 2017 roku również został opóźniony[43], ostatecznie w ogóle nie dochodząc do skutku. Ponownie stało się z zapowiadanym dużym SUV-em i modelem Giulia Coupe[44], które pomimo zapowiedzi z 2018 roku już rok później, w listopadzie 2019 roku, zostały wycofane z planów modelowych Alfa Romeo[45].

W efekcie, pomimo obszernych planów modelowych, między 2010 a 2020 rokiem Alfa Romeo zaprezentowało jedynie dwa nowe samochody – średniej klasy sedana Giulia oraz średniej wielkości SUV-a Stelvio.

Polityka wobec innych marek

[edytuj | edytuj kod]
Ostatnia seria Fiata Punto, 2018

Wielokrotnie rewidowane było podejście FCA do marki Chrysler. Według planów z 2014 roku w ofercie miał pojawić się kompaktowy model 100 i nowy SUV[46], jednak ostatecznie gama zamiast rozwinąć się, to z końcem produkcji sedana 200 w 2014 roku została okrojona do tylko dwóch modeli. W 2018 roku pojawiły się nawet pogłoski o potencjalnej likwidacji Chryslera[47], jednak ostatecznie informacje te nie potwierdziły się.

Z wielokrotnymi opóźnieniami i przesunięciami spotkała się także marka Maserati na czele z niezrealizowanym projektem modelu Alfieri[48][49], a także Jeep. Po ogłoszeniu w 2012 roku powrotu na rynek modelu Wagoneer w 2014 roku, jego debiut przesunięto najpierw na 2019 rok[50], a ostatecznie odbył się on dopiero w 2020 roku – i to tylko w studyjnej wersji. Seryjny model zaplanowano na 2021 rok, 7 lat po pierwotnej dacie debiutu[51].

Kontrowersyjną politykę koncern FCA stosuje także wobec macierzystego Fiata[52]. Pomimo wielokrotnych zapowiedzi o następcy, w 2018 roku wycofano z produkcji model Punto bez kontynuacji[53], a także zapowiedziano koniec produkcji masowych i tanich samochodów marek FCA we Włoszech[54]. Dwa lata później, w lipcu 2020 roku, wbrew tej decyzji ruszyła produkcja nowego, masowego Fiata 500e[55].

Fabryki FCA[56]

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b 2014 – Present [online], Fiat Chrysler Automobiles [dostęp 2020-08-18].
  2. a b Czwarty motoryzacyjny gigant świata powstanie 16 stycznia. Jest zgoda akcjonariuszy Dodano: przedwczoraj 07:221 02728. [dostęp 2021-01-07]. (pol.).
  3. Annual Report 2019 [online], Fiat Chrysler Automobiles N.V., s. 31 [dostęp 2020-08-29].
  4. a b c Annual Report 2019 [online], Fiat Chrysler Automobiles N.V., s. 56 [dostęp 2020-08-29].
  5. 2018 annual report. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  6. Chrysler files for Chapter 11 protection. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  7. Mergers: Commission approves acquisition of Chrysler by Fiat. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  8. Fiat increases Chrysler stake to 58.5%. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  9. Fiat shares surge after deal to buy remaining Chrysler stake. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  10. The new Fiat Chrysler faces a rougher road than many think. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  11. Merger to Form Fiat Chrysler Automobiles N.V. Completed – FCA Debuts on the NYSE. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  12. Fiat żegna się z Turynem [online], Onet.pl, 26 lipca 2016 [dostęp 2020-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-27].
  13. FCA Announces Board Intention to Spin Off Ferrari S.p.A.. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  14. Fiat, Ferrari boards to meet on Marchionne succession – report. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  15. Fiat Names Jeep Chief Manley to Replace Ailing CEO Marchionne. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  16. Sergio Marchionne, CEO Who Steered Fiat Chrysler, Dies Aged 66. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  17. Kirsten Korosec, Fiat-Chrysler proposes 50-50 merger with Renault [online], TechCrunch, 27 maja 2019 [dostęp 2020-09-23] (ang.).
  18. Fiat Chrysler withdraws €33bn Renault merger offer. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  19. PSA And FCA In Talks To Jointly Develop Electric Vehicles. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  20. Fiat Chrysler-PSA Marriage: It’s a yes!. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  21. Fiat Chrysler and Peugeot parent PSA in merger talks. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  22. FCA in merger talks with French automaker Peugeot. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  23. Fiat Chrysler i grupa PSA chcą się połączyć w jeden koncern. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  24. Wielka fuzja FCA i PSA. Fiat Chrysler i Peugeot łączą siły. Co to oznacza dla polskich fabryk?. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  25. Fiat Chrysler and Peugeot owner agree deal to create world’s third largest automaker. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  26. Stellantis: nazwa dla sojuszu grup FCA i PSA. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  27. Fiat Chrysler-PSA merger plans not delayed by virus crisis, Elkann says. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  28. Akcjonariusze potwierdzili fuzję Fiata i Peugeota. Koncern Stellantis powołany do życia. [dostęp 2021-01-07]. (pol.).
  29. Fiat Chrysler i Peugeot przyspieszają fuzję. Nowy koncern – Stellantis – od 16 stycznia. [dostęp 2021-01-07]. (pol.).
  30. Fiat Chrysler Faces U.S. Criminal Emissions Investigation. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  31. United States Files Complaint Against Fiat Chrysler Automobiles for Alleged Clean Air Act Violations. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  32. Fiat Chrysler will pay $800 million to settle diesel emissions lawsuits. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  33. Fiat May Replace Lancia Models with Chryslers in Europe. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  34. Colum Wood, 2011 Lancia Lineup of Rebadged Chryslers Revealed Ahead of Geneva Debut [online], AutoGuide.com, 14 lutego 2011 [dostęp 2020-09-24] (ang.).
  35. Chrysler znika. Fiat bierze salony. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  36. Why Lancia is surviving just one market. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  37. Lancia znika z rynku. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  38. Lancia to become Italy-only brand. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  39. Alfa Romeo to Launch a Raft of New Models in 2016−2018 Benchmarked Against Germany’s Best. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  40. Alfa Romeo’s 5-Series Fighter Coming In 2018. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  41. FCA Pushes Back Alfa Romeo’s Product Launches, Including SUVs. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  42. Alfa Romeo’s Latest Product Plan Calls For Six New Models By 2020. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  43. Alfa Romeo Delays Plans For Flagship Sedan. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  44. Alfa Romeo To Announce New Large SUV, Giulia Coupe And Hybrid Powertrains. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  45. Alfa Romeo’s new sports cars, large SUV axed in product retreat. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  46. Chrysler Confirms New 100 Sedan, 300 Facelift and New CUVs. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  47. Chrysler Could Be On The Chopping Block. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  48. Maserati Alfieri Allegedly Pushed Back To 2018. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  49. Maserati GranTurismo Is Now First Priority, Alfieri Project In Doubt. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  50. After Five Years Of Waiting, The Jeep Grand Wagoneer Will Finally Arrive In 2019. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  51. Jeep Grand Wagoneer Concept Accurately Previews Truck-Based 2022 Model. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  52. Op-Ed: Sergio Marchionne Should Be Replaced ASAP – Or Else…. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  53. Przyszłość Fiata: żegnajcie Tipo i Punto, witajcie nowe wersje modelu 500. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  54. FCA’s Sergio Marchionne To Announce The End Of Mass-Market Car Production In Italy. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  55. Video shows how Fiat redesigned the 500 without changing it [Update]. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  56. Our Plants. [dostęp 2020-09-25]. (ang.).