Naar inhoud springen

Communistische Partij van Turkestan

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Коммунистическая партия Туркестана
Turkiston Kommunistik partiyasi
Ҳизби Коммунистии Туркистон
Түркстан коммунисттик партиясы
Communistische Partij van Turkestan
Wapen van de Turkestaanse ASSR
Wapen van de Turkestaanse ASSR
Geschiedenis
Opgericht Juni 1918[1]
Opheffing Oktober 1924[2]
Algemene gegevens
Actief in Turkestaanse ASSR
Hoofdkantoor Tasjkent
Richting Extreemlinks
Ideologie Communisme[2]Nationaal communisme[1][3]
Marxisme-leninisme[2]
Jadid
Kleuren Rood
Portaal  Portaalicoon   Politiek

De Communistische Partij van Turkestan[4] (Russisch: Коммунистическая партия Туркестана; Oezbeeks: Turkiston Kommunistik partiyasi; Tadzjieks: Ҳизби Коммунистии Туркистон; Kirgizisch: Түркстан коммунисттик партиясы) was de afdeling van de Russische Communistische Partij (bolsjewieken) (RKP(b)) in de Turkestaanse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek en werd in juni 1918 opgericht.[1][2] Ten tijde van de oprichting sloten zich veel aanhangers van de islamitische hervormingsbeweging Jadid zich bij de KPT aan.[5] Desondanks vormden moslims een minderheid binnen de partijgelederen. Naast de KPT werd ook het Moslim Bureau (Mosbiuro) van het Territoriale Comité van de KPT opgericht dat bestond uit islamitische communisten en direct werd aangestuurd vanuit Moskou.[1] De leider van het Musbiuro was Toerar Riskoelov (1894-1938), van geboorte een Kazach.

Riskoelov was naast voorzitter van het Musbiuro ook lid van het Centraal Comité van de TKP. Hij en zijn medestanders waren voorstanders van een zelfstandige Turkestaanse staat met een zelfstandige communistische partij en poneerden hun eisen tijdens het vijfde territoriale congres van de TKP in 1920.[3] Riskoelov's eisen werden niet ingewilligd door Moskou en in juli 1920 werd Riskoelov uit de partij verwijderd. Daarnaast werd het Musbiuro opgeheven.[3] De ondergeschiktheid van de Turkestaanse Communistische Partij t.o.v. de RKP(b) werd bevestigd. De TKP werd nu gedomineerd door personen die niet afkomstig waren uit Centraal Azië.[3]

Om het aandeel van de Centraal Aziatische moslims in de Turkestaanse Communistische Partij te vergroten, werden in 1500 Russische orthodoxe leden uit de partij gesloten.[1]

Op 5 december 1924 werd de Turkestaanse ASSR opgedeeld in de Turkmeense en Oezbeekse SSR.[2] Aan de TKP kwam hiermee een einde.

Partijleiders

[bewerken | brontekst bewerken]
No. Imagen Naam

(Geboren-Gestorven)

Begin termijn Einde termijn
Voorzitters van Regionale Comité van de TKP (RKP(b))
1 Ivan Osipovitsj Tobolin
(1885-1941)
24 juni 1918 23 september 1918
2 Andrej Fjodorovitsj Solkin
(1895-1937)
September 1918 31 mei 1919
3 Karp Jelisejevitsj Sorokin
(1871-1940)
Mei 1919 Oktober 1919
3 Pjotr Aleksejevitsj Kobozev
(1878-1941)
7 oktober 1919 15 november 1919
4 Solomon Jakovlevitsj Borover
a.i.[6] (1887-na 1928)
November 1919 Januari 1920
5 Sajdoella Toersoenchodzjajev
(1891-1938)
25 januari 1920 19 juli 1920
6 Nazir Tjoerjakoelovitsj Tjoerjakoelov[7]
(1893-1937)
19 juli 1920 12 september 1920
Eerste secretarissen
1 Isaak Grigorjevitsj Solts
(1892-1940)
September 1920 Mei 1921
2 Viktor Markovitsj Pozner
(1877-1957)
1921 1921
3 Akmal Ikramovitsj Ikramov
(1898-1938)
1921 1922
4 Nazir Tjoerjakoelovitsj Tjoerjakoelov
(1893-1937)
1922 September 1922
5 Moisej Solomonovitsj Epshtein
(1890-1938)
September 1922 Mei 1923
6 Aleksandr Moisejevitsj Rozenblum
(1887-1956)
Mei 1923 Juli 1923
7 Ferdinand Yuryevich Svetlov
(1884-1943)
Juli 1923 26 februari 1924
8 Iosif Michalovitsj Varejkis
(1894-1938)
26 februari 1924 11 oktober 1924