Problem reguł i argument przeciw językowi prywatnemu należą do najbardziej rozpoznawalnych i dysk... more Problem reguł i argument przeciw językowi prywatnemu należą do najbardziej rozpoznawalnych i dyskutowanych zagadnień porusza nych przez Ludwiga Wittgensteina w Dociekaniach filozoficznych. Nie są to kwestie błahe-odgrywają one ogromną rolę w rozstrzygnięciu fundamentalnych dla dzisiejszej filozofii pytań o to, jak funkcjonu je język oraz czym są umysł i świadomość. Trudno się zatem dziwić, że tak wielu współczesnych myślicieli podejmuje trud interpretacji niezbyt przejrzystych, a wręcz enigmatycznych uwag Wittgensteina, a także spiera się o trafność jego spostrzeżeń. Bodaj najbardziej znaną dziś interpretację myśli wybitnego wie deńskiego filozofa przedstawił Saul Kripke w głośnej i często ko mentowanej książce Wittgenstein o regułach i języku prywatnym. Interpretacja ta-zwana "Kripkensteinem"-stała się celem licznych ataków autorów przekonanych, że nie oddaje ona sprawiedliwości Wittgensteinowi i/lub rzeczywistemu sposobowi funkcjonowania na szego języka i umysłu. Celem naszego artykułu jest bliższe przyjrzenie się temu, co Wittgen stein mówi o działaniu zgodnym z regułą-przede wszyst kim w Dociekaniach filozoficznych, ale również we wcześniejszym Niebieskim zeszycie i innych tekstach. Chcemy w ten sposób wykazać, że interpretacja Kripkego jest wierna pismom Wiedeńczyka, którego wizja jest z kolei trafnym opisem rzeczywistości.
Czy modlitwa może być niemoralna? To interesujące pytanie postawił w swoim tekście "O wątpliwej w... more Czy modlitwa może być niemoralna? To interesujące pytanie postawił w swoim tekście "O wątpliwej wartości moralnej pewnych rozpowszechnionych form modlitwy" izraelski myśliciel Saul Smilansky, by następnie odpowiedzieć na nie jednoznacznie pozytywnie: istnieją pewne powszechnie akceptowane formy modlitwy, które po bliższym przyjrzeniu okazują się niemoralne. Autor rozważa tę tezę w oparciu o konkretne przykłady, rozważając sytuację ludzi, którzy modlą się o własny (lub własnego dziecka) ratunek, którego warunkiem jest śmierć innego człowieka (lub innych ludzi). Niemoralność owych modlitw, jako nieintuicyjna, jest zdaniem Smilansky'ego elementem dyskusyjnym, wymagającym szczegółowej argumentacji. Wydaje się jednak, że teza sformułowana przez Smilansky'ego może zostać odrzucona z innych powodów niż kwestia moralności owych "rozpow-szechnionych form modlitwy". Po pierwsze, nic (prócz głębokiego przeświadczenia autora) nie wskazuje na to, by takie formy modlitwy były faktycznie powszechnie akceptowalne. Dążenie do czyjejś śmierci w dowolny (choćby całkowicie nieskuteczny) sposób oczywiście jest niemoralne i to nie powinno podlegać absolutnie żadnej dyskusji, przynajmniej tak długo, póki określamy ją mianem "etycznej". Temu zarzutowi poświęcona zostanie pierwsza część niniejszego artykułu.
In the beginning the article is an attempt to answer the question whether there are conclusive ar... more In the beginning the article is an attempt to answer the question whether there are conclusive arguments for non-existence of the God’s omnipotence. Maybe it is impossible to conclude because that depends on interpretation; e.g. Auschwitz can mean Yahweh abandoned His people or – on the contrary – it was a divine miracle they survived. On the other hand some philosophers argue that the radical evil eliminates freedom of interpretation – e.g. raping children cannot be a creation of a loving and powerful Creator. The study of the opinion of Slovenian thinker Slavoj Žižek leads to a „compromising” conclusion: the history of God’s impotence and people’s silence prove that an imperfect Creator is one before whom man can either fall to his knees or dance.
According to a Russian philosopher Siemion Frank, there is no such thing as “truth” in science wi... more According to a Russian philosopher Siemion Frank, there is no such thing as “truth” in science without making a pre‑assumption about the existence of some kind absolute, and in Frank’s eyes “absolute” always equals “God”. That is why you cannot be an atheist and scientist at the same time. The article is an attempt to show that it is not a proper notion of what science is or should be because: 1) science does not need any idea of truth (maybe philosophy of science does), 2) a consistent notion of truth can be formulated without any notion of absolute, 3) “absolute” not always equals “God”, or even transcendence”.
The article is an attempt to reconstruct the Stanisław Lem’s views on the relationship between sc... more The article is an attempt to reconstruct the Stanisław Lem’s views on the relationship between science and faith presented in his The star diaries. The author discusses three stories: The twenty‑second voyage, The twenty‑first voyage, and The twentieth voyage. The following questions are considered during the analysis of these novels: Does theology, despite having no competence in the area, attempt to solve scientific problems? Does Lem suggest that Christian claims are potentially falsifiable? Can science lay the foundations of theodicy? The answers to these questions appear helpful in explicating three models of the relationship between science and faith embedded in Lem’s stories: conflict regarding content, conflict regarding form, and cooperation.
The article is an attempt to answer the question whether the
result of the connection between cor... more The article is an attempt to answer the question whether the result of the connection between corroboration and verisimilitude is an inductive element in the Popperian methodology. For this purpose the essay collates Karl Popper’s view with David Hume’s scepticism and inductionism of Rudolf Carnap. Further on the paper analizes the ćompromising”(for inductionism and critical falsificationism) proposition of Evaldas Nekraˇsas. The article also contains a presentation of Imre Lakatos’ allegation of Popper’s scepticism and the accusation of inductionism as formulated by John Watkins. The study of the disputes between the philosophers leads to the conclusion that the critical views are baseless. The final hypothesis is that these are not the right ways of proving the allegations of crypto-inductionism.
Ogólnopolska konferencja naukowa
Filozofia w twórczości Stanisława Lema
edycja III: Antropologi... more Ogólnopolska konferencja naukowa
Filozofia w twórczości Stanisława Lema
edycja III: Antropologia
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
ul. Podchorążych 2, Audytorium im. prof. W. Danka
Problem reguł i argument przeciw językowi prywatnemu należą do najbardziej rozpoznawalnych i dysk... more Problem reguł i argument przeciw językowi prywatnemu należą do najbardziej rozpoznawalnych i dyskutowanych zagadnień porusza nych przez Ludwiga Wittgensteina w Dociekaniach filozoficznych. Nie są to kwestie błahe-odgrywają one ogromną rolę w rozstrzygnięciu fundamentalnych dla dzisiejszej filozofii pytań o to, jak funkcjonu je język oraz czym są umysł i świadomość. Trudno się zatem dziwić, że tak wielu współczesnych myślicieli podejmuje trud interpretacji niezbyt przejrzystych, a wręcz enigmatycznych uwag Wittgensteina, a także spiera się o trafność jego spostrzeżeń. Bodaj najbardziej znaną dziś interpretację myśli wybitnego wie deńskiego filozofa przedstawił Saul Kripke w głośnej i często ko mentowanej książce Wittgenstein o regułach i języku prywatnym. Interpretacja ta-zwana "Kripkensteinem"-stała się celem licznych ataków autorów przekonanych, że nie oddaje ona sprawiedliwości Wittgensteinowi i/lub rzeczywistemu sposobowi funkcjonowania na szego języka i umysłu. Celem naszego artykułu jest bliższe przyjrzenie się temu, co Wittgen stein mówi o działaniu zgodnym z regułą-przede wszyst kim w Dociekaniach filozoficznych, ale również we wcześniejszym Niebieskim zeszycie i innych tekstach. Chcemy w ten sposób wykazać, że interpretacja Kripkego jest wierna pismom Wiedeńczyka, którego wizja jest z kolei trafnym opisem rzeczywistości.
Czy modlitwa może być niemoralna? To interesujące pytanie postawił w swoim tekście "O wątpliwej w... more Czy modlitwa może być niemoralna? To interesujące pytanie postawił w swoim tekście "O wątpliwej wartości moralnej pewnych rozpowszechnionych form modlitwy" izraelski myśliciel Saul Smilansky, by następnie odpowiedzieć na nie jednoznacznie pozytywnie: istnieją pewne powszechnie akceptowane formy modlitwy, które po bliższym przyjrzeniu okazują się niemoralne. Autor rozważa tę tezę w oparciu o konkretne przykłady, rozważając sytuację ludzi, którzy modlą się o własny (lub własnego dziecka) ratunek, którego warunkiem jest śmierć innego człowieka (lub innych ludzi). Niemoralność owych modlitw, jako nieintuicyjna, jest zdaniem Smilansky'ego elementem dyskusyjnym, wymagającym szczegółowej argumentacji. Wydaje się jednak, że teza sformułowana przez Smilansky'ego może zostać odrzucona z innych powodów niż kwestia moralności owych "rozpow-szechnionych form modlitwy". Po pierwsze, nic (prócz głębokiego przeświadczenia autora) nie wskazuje na to, by takie formy modlitwy były faktycznie powszechnie akceptowalne. Dążenie do czyjejś śmierci w dowolny (choćby całkowicie nieskuteczny) sposób oczywiście jest niemoralne i to nie powinno podlegać absolutnie żadnej dyskusji, przynajmniej tak długo, póki określamy ją mianem "etycznej". Temu zarzutowi poświęcona zostanie pierwsza część niniejszego artykułu.
In the beginning the article is an attempt to answer the question whether there are conclusive ar... more In the beginning the article is an attempt to answer the question whether there are conclusive arguments for non-existence of the God’s omnipotence. Maybe it is impossible to conclude because that depends on interpretation; e.g. Auschwitz can mean Yahweh abandoned His people or – on the contrary – it was a divine miracle they survived. On the other hand some philosophers argue that the radical evil eliminates freedom of interpretation – e.g. raping children cannot be a creation of a loving and powerful Creator. The study of the opinion of Slovenian thinker Slavoj Žižek leads to a „compromising” conclusion: the history of God’s impotence and people’s silence prove that an imperfect Creator is one before whom man can either fall to his knees or dance.
According to a Russian philosopher Siemion Frank, there is no such thing as “truth” in science wi... more According to a Russian philosopher Siemion Frank, there is no such thing as “truth” in science without making a pre‑assumption about the existence of some kind absolute, and in Frank’s eyes “absolute” always equals “God”. That is why you cannot be an atheist and scientist at the same time. The article is an attempt to show that it is not a proper notion of what science is or should be because: 1) science does not need any idea of truth (maybe philosophy of science does), 2) a consistent notion of truth can be formulated without any notion of absolute, 3) “absolute” not always equals “God”, or even transcendence”.
The article is an attempt to reconstruct the Stanisław Lem’s views on the relationship between sc... more The article is an attempt to reconstruct the Stanisław Lem’s views on the relationship between science and faith presented in his The star diaries. The author discusses three stories: The twenty‑second voyage, The twenty‑first voyage, and The twentieth voyage. The following questions are considered during the analysis of these novels: Does theology, despite having no competence in the area, attempt to solve scientific problems? Does Lem suggest that Christian claims are potentially falsifiable? Can science lay the foundations of theodicy? The answers to these questions appear helpful in explicating three models of the relationship between science and faith embedded in Lem’s stories: conflict regarding content, conflict regarding form, and cooperation.
The article is an attempt to answer the question whether the
result of the connection between cor... more The article is an attempt to answer the question whether the result of the connection between corroboration and verisimilitude is an inductive element in the Popperian methodology. For this purpose the essay collates Karl Popper’s view with David Hume’s scepticism and inductionism of Rudolf Carnap. Further on the paper analizes the ćompromising”(for inductionism and critical falsificationism) proposition of Evaldas Nekraˇsas. The article also contains a presentation of Imre Lakatos’ allegation of Popper’s scepticism and the accusation of inductionism as formulated by John Watkins. The study of the disputes between the philosophers leads to the conclusion that the critical views are baseless. The final hypothesis is that these are not the right ways of proving the allegations of crypto-inductionism.
Ogólnopolska konferencja naukowa
Filozofia w twórczości Stanisława Lema
edycja III: Antropologi... more Ogólnopolska konferencja naukowa
Filozofia w twórczości Stanisława Lema
edycja III: Antropologia
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
ul. Podchorążych 2, Audytorium im. prof. W. Danka
Uploads
Papers
result of the connection between corroboration and verisimilitude is an inductive element in the Popperian methodology. For this purpose the essay collates Karl Popper’s view with David Hume’s scepticism and inductionism of Rudolf Carnap. Further on the paper analizes the ćompromising”(for inductionism and critical falsificationism) proposition of Evaldas Nekraˇsas. The article also contains a presentation of Imre Lakatos’ allegation of Popper’s scepticism and the accusation of inductionism as formulated by John Watkins. The study of the disputes between the philosophers leads to the conclusion that the critical views are baseless. The final hypothesis is that these are not the right ways of proving the allegations of crypto-inductionism.
Inne
Filozofia w twórczości Stanisława Lema
edycja III: Antropologia
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
ul. Podchorążych 2, Audytorium im. prof. W. Danka
23–24 marca 2018 r.
Artykuły po polsku
result of the connection between corroboration and verisimilitude is an inductive element in the Popperian methodology. For this purpose the essay collates Karl Popper’s view with David Hume’s scepticism and inductionism of Rudolf Carnap. Further on the paper analizes the ćompromising”(for inductionism and critical falsificationism) proposition of Evaldas Nekraˇsas. The article also contains a presentation of Imre Lakatos’ allegation of Popper’s scepticism and the accusation of inductionism as formulated by John Watkins. The study of the disputes between the philosophers leads to the conclusion that the critical views are baseless. The final hypothesis is that these are not the right ways of proving the allegations of crypto-inductionism.
Filozofia w twórczości Stanisława Lema
edycja III: Antropologia
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
ul. Podchorążych 2, Audytorium im. prof. W. Danka
23–24 marca 2018 r.