Edukira joan

Amr ibn al-As

Wikipedia, Entziklopedia askea
Amr ibn al-As

1. Governor of Egypt for the Umayyad Caliphate (en) Itzuli

661 - 664
Muhammad Ibn Abî Bakr - Utba ibn Abi Sufyan (en) Itzuli
1. Governor of Egypt for the Rashidun Caliphates (en) Itzuli

640 - 646 - Abdullah ibn Saad (en) Itzuli
Bizitza
JaiotzaMeka
Lehen hizkuntzaarabiera
HeriotzaEgipto, 664
Hobiratze lekuaEgipto
Familia
AitaAl-'As ibn Wa'il
AmaSalma bint Harmalah
Ezkontidea(k)Umm Kulthum bint Uqba (en) Itzuli
Rita bint Munàbbih (en) Itzuli
Seme-alabak
Haurrideak
Hezkuntza
Hizkuntzakarabiera
Jarduerak
Jarduerakburuzagi militarra, diplomazialaria, estatu-politikaria eta merkataria
Zerbitzu militarra
Adar militarraRashidun army (en) Itzuli
Umayyad Army (en) Itzuli
Parte hartutako gatazkakBadreko gudua
Battle of Uhud (en) Itzuli
Battle of the Trench (en) Itzuli
Yarmukeko gudua
Battle of Siffin (en) Itzuli
Egiptoko konkista musulmana
Muslim conquest of the Levant (en) Itzuli
Muslim conquest of the Maghreb (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaislama

Amr ibn al-As ibn Wa'il al-Sahmi ( arabieraz: عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ بْنِ وَائِل السَّهْمِي‎; c. 573 – 664) Egiptoko konkista musulmana gidatu zuen eta bertako gobernadore izan zen arabiar komandantea izan zen 640–646 eta 658–664 urteetan. Quraix aberats baten semea, Amrrek Islamari atxiki zitzaion c. 629an eta musulmanen komunitate jaioberrian rol garrantzitsuak esleitu zizkion Mahoma profeta islamiarrak. Lehen kalifa Abu Bakr ( r. 632–634 ) Amr izendatu zuen Siriako konkistaren komandante. Palestina gehiena konkistatu zuen, zeinaren gobernadore izendatu baitzuten, eta 634 eta 636an Ajnadayn eta Yarmuk-eko guduetan bizantziarreen aurkako garaipen erabakigarrietara eramaten lagundu zien arabiarrei.

Amrrek bere ekimenez abiatu zuen Egiptoren konkista 639. amaieran, eta bizantziarrak garaitu zituen 641 edo 642an Alexandria errenditzearekin amaitu zen garaipen sorta batean. Musulmanen lehen konkistaren artean azkarrena izan zen. Horren ostean Amr-ek mendebalderantz aurrera egin zuen gaur egungo Libiako Tripoliraino. Ziro Bizantziar gobernadorearekin sinatutako itun batean, Amrrek Egiptoko biztanleriaren segurtasuna bermatu zuen eta musulmanak ez ziren gizonezko helduei zerga ezarri zien. Koptoek menperatutako burokrazia eta harreman adeitsuak mantendu zituen Benjamin patriarka koptoarekin. Fustat sortu zuen probintziako hiriburu gisa, gero bere izenaz deituriko meskitarekin. Amrrek nahiko independenteki gobernatu zuen, aberastasun handiak eskuratu zituen eta Medinako agintari zentralekiko Fustaten goarnizioa osatu zuten arabiar konkistatzaileen interesak defendatu zituen. Amren agintea pixkanaka diluitu ondoren, Uthman kalifa ( r. 644–656 ) kargugabetu egin zuen 646an, bere oinordeko Abd Allah ibn Sa'dek gaitasun eza salatu ostean.

Egiptoko matxinoek Uthman erail zutenean, Amr euren kausatik urrundu zen, aurretik Uthmanen aurkako oposizioa bultzatu arren. Ondorengo Lehen Fitnan, Amr Mu'awiya ibn Abi Sufyan batu zen Ali Kalifaren aurka (r. 656–661) Egiptoko gobernariaren eta haren zerga-sarrerek egindako promesengatik. Amr Mu'awiyaren ordezkari gisa aritu zen gerra amaitzeko huts egindako elkarrizketetan. Gero, Egiptoko kontrola kendu zien Aliren leialei, Muhammad ibn Abi Bakr gobernadorea hil zuen, eta bere gain hartu zuen gobernuburua. Mu'awiyak bere postuan mantendu zuen 661ean Omeiatar Kalifa-herria ezarri ondoren eta Amrrek probintzia gobernatu zuen hil arte.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]