| dbo:abstract
|
- Padixah, Padshah, Padeshah, Badishah o Badshah (persa: پادشاه, Pādeshāh) és una denominació reial a manera de títol, composta del persa pād (‘mestre’) i de xāh (‘rei’), que fou adoptat per diversos monarques que reivindicaven el títol més alt, especialment el d'emperador. Equival a l'antic persa «Gran Rei». El títol sànscrit ksatrapati hi està emparentat. (ca)
- Pádišáh (persky: پادشاه, turecky: padişah) byl nejvyšší titul někdejších vládců v persko-indické oblasti. Je složeninou perského slova pād (pán, vládce) a shāh (král), jedná se o nejvyšší titul panovníka používaný za dynastie Safíovců a Osmanů. Jeho význam zhruba odpovídá starověkému „králi králů“ užívanému v době Perské říše za vlády Achaimenovců a Sásánovců. (cs)
- باديشاه أو پاديشاه هو لقب ملكي من اللغة الفارسيّة مكوّن من كلمة بادي (السيّد) وشاه (الملك). هذه التسمية هي على الأرجح استمرار للتسمية الملكية الأخمينية. لقب الباديشاه يعادل لقب الإمبراطور لدى الرومان، والشاهنشاه لدى الفرس، والخاقان عند التُركِ والمغول ("ملك الملوك") أو المهراجا في الهند ("الملك العظيم")، كما يعتبر أيضا من تسميات إله زاردشت الأوحد أهورا مزدا. (ar)
- Padiŝaho, literumita ankaŭ Padishah ('Mastra Reĝo'; el persa: pād[aŭ en malnovpersa lingvo: * pati], 'mastro', kaj shāh, 'reĝo'), foje literumita Padeshah (padeŝaho) aŭ Padshah (padŝaho) (perse پادشاه; osmanid-turke پادشاه; turke padişah, [ˈpaːdiʃah]; urdue بَادْشَاہ&, hindie बादशाह), estas superlativa titolo de suvereno de persa deveno. Formo de la vorto estas konata jam el Mezpersa lingvo, aŭ el Pahlavia lingvo, kiel pātaxšā(h) aŭ pādixšā(y). Mezpersa pād povas veni el Avesta paiti, kaj estas simila al titolo Pati. Xšāy, "regi", kaj xšāyaθiya, "reĝo", estas el malnova persa. Ĝi estis adoptita de kelkaj monarkoj kiuj postulas la plej altan rangon, iom ekvivalenta al la antikva Persa nocio "Granda Reĝo", kaj poste adoptita de post-Akemenidoj kaj la Mogolaj imperiestroj de Hindio. Tamen, en kelkaj periodoj ĝi estis uzita pli ĝenerale por aŭtonomaj islamaj regantoj, kiel en la verko Hudud al-'Alam de la 10-a jarcento, en kiu eĉ kelkaj malgrandaj princoj de Afganio estas nomataj pādshā(h)/pādshāʼi/pādshāy. La regantoj de diversaj tronoj – el kiuj la du unuaj efektive regantaj la ĉefajn imperiojn de Okcidenta Azio – estis stiligite nomitaj Padiŝaho:
* La Ŝaho de Irano, origine ĉefe ĉe la Safavidoj
* La Sultano de Otomana Imperio
* La Ŝahanŝahoj de la Mogola Imperio
* Kelkaj Selĝukaj regantoj, kiel la Granda Selĝuko Ahmad Sanĝar (kiel padishah-i sharq-u gharb, traduko el la araba malik al-mashriq wa al-maghrib [Reĝo de Oriento kaj Okcidento]), Sultano de Rum Kajĥusraŭ la 1-a (kiel Padiŝaho de Islamo), kaj Sultano de Rum Kajkubad la 1-a (kiel pādshāh).
* Kaj multaj aliaj regantoj de diversaj ŝtatoj. (eo)
- Padishá, padishah o badshah (en persa, پادشاه, en turco, padişah) es una denominación real a modo de título de origen persa, compuesto del persa pād «maestro» (o pati del persa antiguo) y de shāh «rey». Fue adoptado por varios monarcas reclamando el rango más alto, equivalente a la antigua noción persa de «gran rey». (es)
- Pādichāh, également écrit pādishāh, pādischāh, pādshāh ou encore bādshāh (persan : پادشاه ; turc : padişah), est un titre de noblesse monarchique de langue persane, composé de pād (maître) et chah (roi). Le terme signifie donc littéralement « maître des rois ». Il s'agit probablement d'une continuation de la titulature royale achéménide, qui désignait le souverain comme le « grand roi ». Dans l'usage, il est l'équivalent du titre romain d'empereur, comme le persan chahanchah (« roi des rois ») ou l'indien maharaja (« grand roi ») : il met son titulaire au-dessus des simples rois ; c'est aussi une des qualifications du Dieu Ahura Mazda. (fr)
- Padishah (Persian: پادشاه; lit. 'Master King'; from Persian: pād [or Old Persian: *pati], 'master', and shāh, 'king'), sometimes romanised as padeshah or padshah (Persian: پادشاه; Ottoman Turkish: پادشاه, romanized: pādişah; Turkish: padişah, pronounced [ˈpaːdiʃah]; Urdu: بَادْشَاہ, Hindi: बादशाह, romanized: baadashaah), is a superlative sovereign title of Persian origin. A form of the word is known already from Middle Persian, or Pahlavi language, as pātaxšā(h) or pādixšā(y). Middle Persian pād may stem from Avestan paiti, and is akin to Pati (title). Xšāy, "to rule", and xšāyaθiya, "king", are from Old Persian. It was adopted by several monarchs claiming the highest rank, roughly equivalent to the ancient Persian notion of "Great King", and later adopted by post-Achaemenid and the Mughal emperors of India. However, in some periods it was used more generally for autonomous Muslim rulers, as in the Hudud al-'Alam of the 10th century, where even some petty princes of Afghanistan are called pādshā(h)/pādshāʼi/pādshāy. The rulers on the following thrones – the first two effectively commanding major West Asian empires – were styled Padishah:
* The Shah of Iran, originating mainly with the Safavids
* The Sultan of the Ottoman Empire
* The Shahanshah of the Mughal Empire
* Some Seljuk rulers, like Grand Seljuk Ahmad Sanjar (as padishah-i sharq-u gharb, a translation of the Arabic malik al-mashriq wa al-maghrib [King of the East and the West]), Sultan of Rum Kaykhusraw I (as Padishah of Islam), and Sultan of Rum Kayqubad I (as pādshāh).
* Mongol Ilkhan Ghazan took the title Padshah-i Islam after he converted to Islam in 1295, possibly in order to undermine the religious prestige of the Mamluk Sultanate in Egypt. The title Ilkhan, that came into use c. 1259–1265, may be an equivalent of Padishah, if it is taken to mean "sovereign khan" (and not "subordinate khan" as often posited).
* Miangul Golshahzada Abdul Wadud (predecessor styled Amir-i shariat, successors [Khān and] Wali) of the Pakistani North-West Frontier state of Swat, who called himself badshah from November 1918 to March 1926.
* Ahmad Shah Durrani, who founded the Durrani Empire in 1747 with the title Pādshah-i Afghanistan in Persian and Badcha Da Afghanistan in the Pashto language. The Sadduzai were overthrown in 1823 but there was a brief restoration by Shah Shujah in 1839 with the help of British India & Ranjit Singh and the Sikh Empire. The title became dormant from his assassination in 1842 until 1926 when Amanullah Khan resurrected it (official from 1937) and was finally laid to rest with the abdication of Mohammed Zahir Shah in 1973 following a coup; at other times the Afghan monarchy used the style Emir (Amir al-Momenin) or Malik ("King").
* The last Basha bey of Tunisia, Muhammad VIII al-Amin (proclaimed bey on 15 May 1943), adopted the sovereign style padshah 20 March 1956 – 25 July 1957. The compound Pādshah-i-Ghazi ("Victorious Emperor") is only recorded for two individual rulers: 1.
* Ahmad Shah Durrani, Emperor of the Durrani Empire (r. 1747–1772) 2.
* Rustam-i-Dauran, Aristu-i-Zaman, Asaf Jah IV, Muzaffar ul-Mamaluk, Nizam ul-Mulk, Nizam ud-Daula, Nawab Mir Farkhunda 'Ali Khan Bahadur [Gufran Manzil], Sipah Salar, Fath Jang, Ayn waffadar Fidvi-i-Senliena, Iqtidar-i-Kishwarsitan Muhammad Akbar Shah Padshah-i-Ghazi, Nizam of Hyderabad (r. 1829–1857) The Sikhs usе the term Patishahi for the 10 gurus. Note that like many titles, the word Padishah was also often used as a name, either by nobles with other (in this case always lower) styles, or even by commoners. (en)
- Padisyah (Padesyah, Padisyah, Padsyah, Padosyah, Padaosyah) atau Badisyah (bahasa Persia: پادشاه, bahasa Turki: padişah) adalah sebuah gelar istana tertinggi dari Persia, yang dapat disepadankan dengan kaisar atau maharaja dalam bahasa Indonesia. Kata ini terdiri dari dua kata Persia, pād yang artinya "master" dan syāh yang artinya "raja", yang diadopsi oleh beberapa penguasa monarki yang mengklaim pangkat tertinggi, hampir setara dengan penyematan Persia kuno dari "Sang Agung" atau "Raja Agung", dan kemudian diadopsi oleh para penguasa pasca-Achaemenid dan Kaisar Kristen. Gelar ini secara resmi menjadi salah satu gelar utama pemimpin Utsmaniyah. Pengucapan Arabisasi-nya sebagai Badisyah dipakai oleh para Kaisar Mughal. (in)
- Padishah o padshah, anche padeshah, badishah o badshah (in persiano پادشاه, "pādishāh"; in turco padişah), in italiano padiscià, è un titolo reale (dal persiano پادشاه, pādeshāh, composto da pad «protettore» e shāh «sovrano»), denominazione ufficiale dei sultani ottomani. Il termine padishah è stato adottato da vari monarchi che pretendevano per sé il più alto titolo regio, equivalente all'antica nozione antico-persiana di «grande re», adottato successivamente da sovrani post-achemenidi e dagli imperatori cristiani. Titolo di antichi sovrani della Persia e dell'Afghanistan, è divenuto poi nome ufficiale del sultano di Istanbul. La carica equivaleva infatti a quella di shahanshah (scià) persiano, ovvero di «re dei re». La parola padishah è mutata successivamente nella parola turca pascià, titolo onorifico posposto al nome proprio attribuito ai figli maggiori del sultano d'Istanbul e ai funzionari ottomani di grado elevato. (it)
- パーディシャーあるいはパードシャー（トルコ語: padişah; ペルシア語: پادشاه pādshāh）は、ペルシア語で「皇帝」もしくは「君主」一般を意味する語。 (ja)
- 파디샤(پادشاه)는 무굴 제국, 오스만 제국, 이란을 비롯해서 여러 이슬람 국가가 황제를 의미하는 칭호로 쓰였다. 다른 말로는 페르시아 제국에서는 샤한샤를 제호로 차용했다. (ko)
- Padisjah Padishah, padeshah, badishah, padisha of padişah (Perzisch: پادشاه, pādshāh; van پاد, pād, letterlijk: "meester" en شاه, shāh, letterlijk: "koning") is in de islamitische geschiedenis van het Midden-Oosten, Zuid- en Centraal-Azië een superlatieve titel voor een monarch die boven andere vorsten claimde te staan, gelijkwaardig aan de titel "keizer" in de Europese geschiedenis. De titel is vergelijkbaar met het oorspronkelijk Achaemenidische sjahansjah ("koning der koningen"). De titel padisjah werd gebruikt door verschillende Perzische, Pastjoes en Turkse dynastieën, zoals de Achaemeniden, Sassaniden, Parthen, Timoeriden, Safawieden, Ottomanen, Moghuls en . Voorbeelden van gebruik in de Moderne Tijd zijn onder andere de Ottomaanse sultans, koningen van Egypte, Tunesië en Libië, de sjahs van Iran (Perzië) en Afghanistan en de nizams van Haiderabad. In Turkse volksverhalen is de Maan mannelijk, de padisjah van de feeën, en de Zon is zijn vrouw. De benaming Padisjah werd door sciencefictionschrijver Frank Herbert gegeven aan de figuur van Shaddam IV, de heerser van het universum in zijn boek Duin, eveneens in de betekenis van "keizer". (nl)
- Padyszach (pers. پادشاه, pâd(e)šâh; tur. پادشاه, padişah) – tytuł władcy odpowiadający tytułowi króla lub cesarza, którego nazwa pochodzi od perskiego słowa pâd(e)šâh (dosł. „opiekun-król”), opartego na tytule szach (czyli król). Był on używany przez kilku monarchów państw islamskich, m.in.:
* Persji – szachinszach Iranu; uznawany przez szyitów za jedynego legalnego kalifa,
* Turcji – sułtani Imperium Osmańskiego;
* Afganistanu – królowie Afganistanu;
* Indii – władcy Imperium Wielkich Mogołów. (pl)
- Падиша́х (перс. پادشاه [pādšāh] через пехл. pādšāh от др.-перс. pati-xšāyaθiya- — «верховный государь, правитель, царь») — иранский монархический титул, также использовавшийся в некоторых государствах и странах Азии. Предшественником титула «падишах» был персидский титул «шахиншах (шах-ан-шах)», шах-ин-шах, означавший «царь царей». Титул «падишах» (варианты: «падшах» или «бадшах») носили монархи нескольких государств Евразии, в частности, Османской империи (1299—1922), Дурранийской империи (1747—1823) с центром в Афганистане, Империи Великих Моголов (1526—1858) и Афганистана (1926 — июль 1973). Кратковременно титул падишаха принимали на себя правители некоторых других государств. Последним официальным носителем титула был Захир-шах (1914—2007). Европейцами титул падишаха считался аналогом императорского титула. В некоторых тюркских языках слово «падишах» (патьша, патша) и в осетинском (паддзах) означает «царь», «император» и употреблялось в основном по отношению к российским императорам. Коренное население Туркестана называло генерала М. Г. Черняева «ярым-падишах» («полуправитель»). (ru)
- Падиша́х (перс. پادشاه, Pādishāh — паті («господар») і шах («король»)) — ісламський монархічний титул. Використовувався в декількох ісламських монархіях на означення правителя. Відповідав імператору в європейській традиції. Османські султани вживали титул з початку 16 століття. Кримський хан Менглі-Ґерей I прийняв титул внаслідок завоювання Великої Орди (1502). Зберігся як форма звертання до кримського хана з боку його підданців. У той же час кримські хани зверталися до османських султанів, використовуючи цей титул. З початку 17 століття данний титул османи почали визнавати за австрійськими Габсбургами, французькими королями, а з 1660 de facto — і за російськими царями. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Padixah, Padshah, Padeshah, Badishah o Badshah (persa: پادشاه, Pādeshāh) és una denominació reial a manera de títol, composta del persa pād (‘mestre’) i de xāh (‘rei’), que fou adoptat per diversos monarques que reivindicaven el títol més alt, especialment el d'emperador. Equival a l'antic persa «Gran Rei». El títol sànscrit ksatrapati hi està emparentat. (ca)
- Pádišáh (persky: پادشاه, turecky: padişah) byl nejvyšší titul někdejších vládců v persko-indické oblasti. Je složeninou perského slova pād (pán, vládce) a shāh (král), jedná se o nejvyšší titul panovníka používaný za dynastie Safíovců a Osmanů. Jeho význam zhruba odpovídá starověkému „králi králů“ užívanému v době Perské říše za vlády Achaimenovců a Sásánovců. (cs)
- باديشاه أو پاديشاه هو لقب ملكي من اللغة الفارسيّة مكوّن من كلمة بادي (السيّد) وشاه (الملك). هذه التسمية هي على الأرجح استمرار للتسمية الملكية الأخمينية. لقب الباديشاه يعادل لقب الإمبراطور لدى الرومان، والشاهنشاه لدى الفرس، والخاقان عند التُركِ والمغول ("ملك الملوك") أو المهراجا في الهند ("الملك العظيم")، كما يعتبر أيضا من تسميات إله زاردشت الأوحد أهورا مزدا. (ar)
- Padishá, padishah o badshah (en persa, پادشاه, en turco, padişah) es una denominación real a modo de título de origen persa, compuesto del persa pād «maestro» (o pati del persa antiguo) y de shāh «rey». Fue adoptado por varios monarcas reclamando el rango más alto, equivalente a la antigua noción persa de «gran rey». (es)
- Padisyah (Padesyah, Padisyah, Padsyah, Padosyah, Padaosyah) atau Badisyah (bahasa Persia: پادشاه, bahasa Turki: padişah) adalah sebuah gelar istana tertinggi dari Persia, yang dapat disepadankan dengan kaisar atau maharaja dalam bahasa Indonesia. Kata ini terdiri dari dua kata Persia, pād yang artinya "master" dan syāh yang artinya "raja", yang diadopsi oleh beberapa penguasa monarki yang mengklaim pangkat tertinggi, hampir setara dengan penyematan Persia kuno dari "Sang Agung" atau "Raja Agung", dan kemudian diadopsi oleh para penguasa pasca-Achaemenid dan Kaisar Kristen. Gelar ini secara resmi menjadi salah satu gelar utama pemimpin Utsmaniyah. Pengucapan Arabisasi-nya sebagai Badisyah dipakai oleh para Kaisar Mughal. (in)
- パーディシャーあるいはパードシャー（トルコ語: padişah; ペルシア語: پادشاه pādshāh）は、ペルシア語で「皇帝」もしくは「君主」一般を意味する語。 (ja)
- 파디샤(پادشاه)는 무굴 제국, 오스만 제국, 이란을 비롯해서 여러 이슬람 국가가 황제를 의미하는 칭호로 쓰였다. 다른 말로는 페르시아 제국에서는 샤한샤를 제호로 차용했다. (ko)
- Padyszach (pers. پادشاه, pâd(e)šâh; tur. پادشاه, padişah) – tytuł władcy odpowiadający tytułowi króla lub cesarza, którego nazwa pochodzi od perskiego słowa pâd(e)šâh (dosł. „opiekun-król”), opartego na tytule szach (czyli król). Był on używany przez kilku monarchów państw islamskich, m.in.:
* Persji – szachinszach Iranu; uznawany przez szyitów za jedynego legalnego kalifa,
* Turcji – sułtani Imperium Osmańskiego;
* Afganistanu – królowie Afganistanu;
* Indii – władcy Imperium Wielkich Mogołów. (pl)
- Padiŝaho, literumita ankaŭ Padishah ('Mastra Reĝo'; el persa: pād[aŭ en malnovpersa lingvo: * pati], 'mastro', kaj shāh, 'reĝo'), foje literumita Padeshah (padeŝaho) aŭ Padshah (padŝaho) (perse پادشاه; osmanid-turke پادشاه; turke padişah, [ˈpaːdiʃah]; urdue بَادْشَاہ&, hindie बादशाह), estas superlativa titolo de suvereno de persa deveno. Formo de la vorto estas konata jam el Mezpersa lingvo, aŭ el Pahlavia lingvo, kiel pātaxšā(h) aŭ pādixšā(y). Mezpersa pād povas veni el Avesta paiti, kaj estas simila al titolo Pati. Xšāy, "regi", kaj xšāyaθiya, "reĝo", estas el malnova persa. (eo)
- Pādichāh, également écrit pādishāh, pādischāh, pādshāh ou encore bādshāh (persan : پادشاه ; turc : padişah), est un titre de noblesse monarchique de langue persane, composé de pād (maître) et chah (roi). Le terme signifie donc littéralement « maître des rois ». (fr)
- Padishah (Persian: پادشاه; lit. 'Master King'; from Persian: pād [or Old Persian: *pati], 'master', and shāh, 'king'), sometimes romanised as padeshah or padshah (Persian: پادشاه; Ottoman Turkish: پادشاه, romanized: pādişah; Turkish: padişah, pronounced [ˈpaːdiʃah]; Urdu: بَادْشَاہ, Hindi: बादशाह, romanized: baadashaah), is a superlative sovereign title of Persian origin. The rulers on the following thrones – the first two effectively commanding major West Asian empires – were styled Padishah: The compound Pādshah-i-Ghazi ("Victorious Emperor") is only recorded for two individual rulers: (en)
- Padishah o padshah, anche padeshah, badishah o badshah (in persiano پادشاه, "pādishāh"; in turco padişah), in italiano padiscià, è un titolo reale (dal persiano پادشاه, pādeshāh, composto da pad «protettore» e shāh «sovrano»), denominazione ufficiale dei sultani ottomani. La parola padishah è mutata successivamente nella parola turca pascià, titolo onorifico posposto al nome proprio attribuito ai figli maggiori del sultano d'Istanbul e ai funzionari ottomani di grado elevato. (it)
- Padisjah Padishah, padeshah, badishah, padisha of padişah (Perzisch: پادشاه, pādshāh; van پاد, pād, letterlijk: "meester" en شاه, shāh, letterlijk: "koning") is in de islamitische geschiedenis van het Midden-Oosten, Zuid- en Centraal-Azië een superlatieve titel voor een monarch die boven andere vorsten claimde te staan, gelijkwaardig aan de titel "keizer" in de Europese geschiedenis. De titel is vergelijkbaar met het oorspronkelijk Achaemenidische sjahansjah ("koning der koningen"). In Turkse volksverhalen is de Maan mannelijk, de padisjah van de feeën, en de Zon is zijn vrouw. (nl)
- Падиша́х (перс. پادشاه [pādšāh] через пехл. pādšāh от др.-перс. pati-xšāyaθiya- — «верховный государь, правитель, царь») — иранский монархический титул, также использовавшийся в некоторых государствах и странах Азии. Предшественником титула «падишах» был персидский титул «шахиншах (шах-ан-шах)», шах-ин-шах, означавший «царь царей». Европейцами титул падишаха считался аналогом императорского титула. В некоторых тюркских языках слово «падишах» (патьша, патша) и в осетинском (паддзах) означает «царь», «император» и употреблялось в основном по отношению к российским императорам. (ru)
- Падиша́х (перс. پادشاه, Pādishāh — паті («господар») і шах («король»)) — ісламський монархічний титул. Використовувався в декількох ісламських монархіях на означення правителя. Відповідав імператору в європейській традиції. Османські султани вживали титул з початку 16 століття. Кримський хан Менглі-Ґерей I прийняв титул внаслідок завоювання Великої Орди (1502). Зберігся як форма звертання до кримського хана з боку його підданців. У той же час кримські хани зверталися до османських султанів, використовуючи цей титул. (uk)
|
