| dbo:abstract
|
- La dinastia XV comença vers el 1650 aC i s'acaba cent anys després. Fou establerta, segurament, per una nova onada d'asiàtics semites (cananeus del sud i beduïns), que es van establir a l'est del delta on ja governava la dinastia XIV, formada per hikses que portaven uns dos segles vivint a Egipte. El nou poder va establir la capital a Avaris (la dinastia XIV tenia la capital a Xois). Avaris era l'egípcia Hatuaret i es trobava a la part nord-oriental del delta. Aquest hikses eren més agressius, i van liquidar la dinastia XIV i també a la dinastia XIII, que tenia seu a Memfis i/o Itjtawi. Dugueren nous déus (que no van imposar als egipcis) i van adorar Seth, que identificaven com el seu déu de les tempestes. La llengua administrativa va romandre l'egípcia. En realitat, van adoptar la cultura egípcia i les seves lleis i van continuar el comerç amb Babilònia i Creta. Les tombes dels seu reis no s'han trobat; els seus noms personals eren hikses, però els seus noms de regnat eren egipcis; els reis es titulaven faraons i desplegaven tot el protocol i tradicions dels faraons. La seva època fou de pau i prosperitat. Els hikses aportaren noves armes: la introducció del cavall (desconegut per als egipcis) i del carro de combat. Van dominar fins a Hermòpolis i el sud va quedar en mans de dinasties egípcies (XVI i XVII i la dinastia d'Abidos). La dinastia XVI, que governava al sud, havia estat vassalla dels hikses, però la dinastia XVII, amb seu a Tebes, lentament va acumular recursos i forces per expulsar els hikses i iniciar la reunificació del país. La dinastia XV fou purament hiksa i, per això, s'anomena dels grans hikses (enfront de la XIV que, per contraposició, seria la dels petits hikses). El Papir de Torí té sis línies amb fragments de figures que representen els noms dels reis i el nom del rei Khamudi, i una durada de 108 anys en total. També Manetó (mitjançant l'Africà) en té sis noms, però la durada n'és de 250 anys (excessiva per a sis sobirans):
* Saites (Salitis)
* Bnon (Shesi)
* Pakhnan (Khyan ?)
* Staan (Khyan ?)
* Arkhles Khamudi
* Aphophis (Apepi) Mitjançant Flavius Josefus, han arribat en diferent ordre:
* Salitis, 19 anys
* Bnon, 44 anys
* Apachnan, 36 anys i 7 mesos
* Apophis, 61 anys
* Iannas 50 anys i 1 mes
* Assis 49 anys i 2 mesos Troballes:
* Salitis (Sekhaenre)
* Shesi (Maayibre)
* Yakhuber (Meruserre)
* Sakir Har, possible segons els darrers descobriments, podria ser de la dinastia XIV
* Khyan o Djan (Seuserenre)
* Apepi o Ipepi (Ausere)
* Khamudi (Akhenenre) (ca)
- 15. dynastie, nazývaná jako hyksóská dynastie, byla jednou ze staroegyptských královských dynastií řazených egyptology do historického období Druhé přechodné doby. Vládla přibližně v letech 1650–1550 př. n. l. (cs)
- الأسرة المصرية الخامسة عشر هي أول أسرة هكسوسية في مصر، أسسها الملك ساليتيس وحكمت من أفاريس لنحو 100 عام (من عام 1650 - 1550 قبل الميلاد). (ar)
- La Dinastía XV o Decimoquinta Dinastía transcurre c. 1650 a. C. al 1500 a. C. y pertenece al Segundo periodo intermedio de Egipto. Fue gobernada por los hicsos, que controlaron el norte del país. Según Manetón, habrían reinado seis monarcas. Sus nombres están inscritos en el décimo epígrafe del Canon Real de Turín. (es)
- The Fifteenth Dynasty was a foreign dynasty of ancient Egypt. It was founded by Salitis, a Hyksos from West Asia whose people had invaded the country and conquered Lower Egypt. The 15th, 16th, and 17th Dynasties of ancient Egypt are often combined under the group title, Second Intermediate Period. The 15th Dynasty dates approximately from 1650 to 1550 BC. (en)
- Egiptoko XV. dinastiak, K.a. 1650etik K.a. 1530 arte iraun zuen, eta Egiptoko bigarren tarteko aroaren barnean dago. Hiksoek gobernatu zuten, herrialdearen iparraldea kontrolatu zutenak. Manetonen arabera, sei erregek gobernatuko zuten dinastia honetan. Euren izenak, Turineko Errege Kanoneko hamargarren zutabean idatziak daude. (eu)
- La de l'Égypte antique fut la première dirigée par les Hyksôs, qui contrôlaient le nord du pays. Selon Manéthon six rois auraient régné. Elle est reportée sur la colonne neuf du papyrus de Turin. Elle couvre la période -1663 à -1550, ou -1650 à -1530, ou encore -1624 à -1514 selon les historiens. L'afflux continu de main-d’œuvre asiatique, particulièrement sous Amenemhat III, bouleverse les équilibres démographiques dans le nord du pays. Ce sont des étrangers, les Hyksôs « heqa khâsout, chefs des pays étrangers », population d'origine asiatique implantée dans le delta du Nil depuis plusieurs générations, qui mettent à profit l'arrivée de nouveaux migrants en provenance du Proche-Orient pour étendre leur influence et s'emparer progressivement du nord de l'Égypte. Les souverains Hyksôs au contact de la civilisation égyptienne, beaucoup plus avancé que la leur, adoptent le protocole et les titres de la cour royale. Dans le gouvernement de l’Égypte, ils conservent l’organisation administrative existante. Pour ce faire, ils utilisent un personnel de fonctionnaires égyptiens. Ces derniers, momentanément soumis aux étrangers gardent quand même intact leur orgueil national et leur profond attachement à leurs dieux. La domination des Hyksôs s’exerce de diverses manières. Les rois de la XVe dynastie ont un contrôle absolu, depuis Avaris, sur l’est du delta du Nil, ils abandonnent le reste du delta à des chefferies asiatiques vassales. Ils installent des petits royaumes contrôlés par des Égyptiens collaborateurs en Moyenne-Égypte. Tous ces vassaux forment la XVIe dynastie. Enfin ils imposent leur autorité aux rois de la XVIIe dynastie qui contrôlent plus ou moins la Haute-Égypte (Les huit premiers nomes situés entre Éléphantine et Abydos) en leur installant des garnisons aux endroits stratégiques. Les Hyksôs vont même accentuer leur domination en passant alliance avec des potentats nubiens pour affaiblir les Thébains et unifier le pays à leur profit. Tous ces territoires sont assujettis à des impôts collectés par des « Directeurs du trésor » portant un titre égyptien. Cependant, de par son origine indigène, la XVIIe dynastie va se mettre à la tête d’une lutte contre cette domination étrangère. Ses rois, sûrement à partir de Seqenenrê Tâa vont affronter les Hyksôs et libérer le pays. (fr)
- Dinasti kelimabelas, begitu juga dinasti keenambelas dan ketujuhbelas Mesir kuno, adalah dinasti-dinasti yang dikelompokkan dalam satu nama yaitu Periode Menengah Kedua. (in)
- エジプト第15王朝（エジプトだい15おうちょう、紀元前1663年頃 - 紀元前1555年頃）は第2中間期時代の古代エジプト王朝。いわゆるヒクソス（ヘカウ・カスウト「異国の支配者達」の意）と呼ばれる異民族によって立てられた王朝である。この王朝についての後世のエジプト人の記録は敵意に満ちており、圧制を敷いてエジプト人を苦しめたとされているが、現代ではこのエジプト人の記録が酷く誇張されたものであることが明らかにされている。少なくとも第15王朝の支配領域に居住したエジプト人達が「異民族統治」を強く意識したのかどうかはかなり疑わしい。20世紀の調査によってヒクソスが大軍をもってエジプトに侵入した可能性はほとんど否定されているからである。第15王朝はやがて異民族の追放を掲げたテーベの政権（第17、第18王朝）によってエジプトから放逐された。 (ja)
- La XV dinastia egizia comprende quei sovrani, di stirpe semitica, che governarono quasi tutto l'Egitto da Avaris, nel delta del Nilo, e che sono conosciuti come hyksos, o meglio come grandi hyksos in quanto altri sovrani locali, sempre di stirpe semita, sono raccolti nella XVI dinastia e sono detti piccoli hyksos. Il loro regno si colloca nel secondo periodo intermedio dell'Egitto. (it)
- De 15e dynastie bestond niet uit inheemse Egyptenaren, maar uit vorsten die hekaw-khasut, de heersers van vreemde landen genoemd werden. De Griekse vorm van deze naam is Hyksos. Deze vreemdelingen waren Semieten die zich via de Sinaï geleidelijk in de oostelijke Nijldelta gevestigd hadden. Onder Sobekhotep IV (van de 13e dynastie) namen zij het gezag over en vestigden de stad Avaris. Vandaaruit breidden zij over een periode van zo'n vijftig jaar hun invloedssfeer uit tot aan Heliopolis. Hoewel zij nooit het zuiden geheel in handen kregen, wisten zij wel via de woestijn en de oases contact te leggen met de Koesjieten van Kerma, die hun bondgenoten werden. De inheemse vorsten die nog in Thebe regeerden (de 17e dynastie van Egypte) zaten ingeklemd tussen twee vijandelijke vorstendommen. De Hyksosvorsten regeerden Egypte op deze manier ongeveer een eeuw lang en hoewel zij later als een grote ramp voor het land beschreven werden, was de 15e dynastie een tijd van innovatie en vreedzaam samenleven. Innovaties die geïntroduceerd werden in Egypte waren bronsbewerking, koperbewerking, een verbeterde versie van het pottenbakkerswiel, het verticale weefgetouw, nieuwe soorten groenten en fruit, het paard, de strijdwagen en diverse soorten wapens. Lange tijd heerste er vrede tussen Avaris en Thebe. Aan het eind van de regering van Apepi I begonnen de zuidelijke vorsten onder leiding van Ta'a II (Seqenenre) echter een campagne om de Hyksos te verdrijven. Uiteindelijk slaagden zij daarin tijdens de regering van Ahmose, rond 1539 v.Chr, en daarmee begon het Nieuwe Rijk. (nl)
- XV династия (гиксосская) — одна из династий фараонов, правивших в Древнем Египте во время так называемого Второго переходного периода в XVII—XVI веках до н. э. в противовес XIII, XIV, XVI и XVII династиям). Династию образовали гиксосы, которые вторглись в Египет, постепенно подчинив себе его большую часть. Однако ряд правителей сохранили определённую независимость. Правившие в Фивах фараоны XVII династии начали войну против гиксосов. В итоге последний фараон XV династии был свергнут фиванским фараоном Яхмосом (I), основавшим XVIII династию и создавшим Новое царство. (ru)
- XV dynastia (dynastia Wielkich Hyksosów) – dynastia władców Dolnego i Środkowego Egiptu, pochodzących z rejonów północnej i środkowej Syrii, rezydujących w Memfis, a później w Awaris, rywalizująca z władcami Teb. Panowała w latach 1675–1560 p.n.e. (pl)
- A XV dinastia egípcia inicia o denominado Segundo Período Intermediário e foi a dinastia em que os hicsos tomaram o poder no Egito, poder que perdurou até a XVII dinastia. (pt)
- Egyptens femtonde dynasti varade omkring -1550 f.Kr. Dynastin inledde Andra mellantiden, även kallad Hyksostiden efter dem, i det forntida Egypten. Hyksosdynastin styrde från sin huvudstad Avaris i östra Nildeltat över Nedre Egypten med hjälp av den fjortonde och sextonde dynastin. Den sjuttonde dynastin från Thebe var en rivaliserande dynasti i Övre Egypten, vilken slutligen störtade hyksoskungarna. (sv)
- 埃及第十五王朝是古埃及历史上的一个王朝，為西克索人所立，定都於阿瓦里斯。本王朝存在時間從前1674年至前1535年，屬於第二中間期。現今人們常將其和第十六王朝與埃及第十七王朝談論在一起。 (zh)
- XV династія (гіксосська) — одна з династій фараонів, що правили в Стародавньому Єгипті під час так званого Другого перехідного періоду в XVII — XVI століттях до н. е. (на противагу XIII, XIV, XVI і XVII династії). Династію утворили гіксоси, які вторглися в Єгипет, поступово підкоривши собі його більшу частину. Однак ряд правителів зберегли певну незалежність. Фараони XVII династії, які правили в Фівах почали війну проти гіксосів. У підсумку останній фараон XV династії був повалений фіванським фараоном Яхмосом, який заснував XVIII династію і створив Нове царство. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- 15. dynastie, nazývaná jako hyksóská dynastie, byla jednou ze staroegyptských královských dynastií řazených egyptology do historického období Druhé přechodné doby. Vládla přibližně v letech 1650–1550 př. n. l. (cs)
- الأسرة المصرية الخامسة عشر هي أول أسرة هكسوسية في مصر، أسسها الملك ساليتيس وحكمت من أفاريس لنحو 100 عام (من عام 1650 - 1550 قبل الميلاد). (ar)
- La Dinastía XV o Decimoquinta Dinastía transcurre c. 1650 a. C. al 1500 a. C. y pertenece al Segundo periodo intermedio de Egipto. Fue gobernada por los hicsos, que controlaron el norte del país. Según Manetón, habrían reinado seis monarcas. Sus nombres están inscritos en el décimo epígrafe del Canon Real de Turín. (es)
- The Fifteenth Dynasty was a foreign dynasty of ancient Egypt. It was founded by Salitis, a Hyksos from West Asia whose people had invaded the country and conquered Lower Egypt. The 15th, 16th, and 17th Dynasties of ancient Egypt are often combined under the group title, Second Intermediate Period. The 15th Dynasty dates approximately from 1650 to 1550 BC. (en)
- Egiptoko XV. dinastiak, K.a. 1650etik K.a. 1530 arte iraun zuen, eta Egiptoko bigarren tarteko aroaren barnean dago. Hiksoek gobernatu zuten, herrialdearen iparraldea kontrolatu zutenak. Manetonen arabera, sei erregek gobernatuko zuten dinastia honetan. Euren izenak, Turineko Errege Kanoneko hamargarren zutabean idatziak daude. (eu)
- Dinasti kelimabelas, begitu juga dinasti keenambelas dan ketujuhbelas Mesir kuno, adalah dinasti-dinasti yang dikelompokkan dalam satu nama yaitu Periode Menengah Kedua. (in)
- エジプト第15王朝（エジプトだい15おうちょう、紀元前1663年頃 - 紀元前1555年頃）は第2中間期時代の古代エジプト王朝。いわゆるヒクソス（ヘカウ・カスウト「異国の支配者達」の意）と呼ばれる異民族によって立てられた王朝である。この王朝についての後世のエジプト人の記録は敵意に満ちており、圧制を敷いてエジプト人を苦しめたとされているが、現代ではこのエジプト人の記録が酷く誇張されたものであることが明らかにされている。少なくとも第15王朝の支配領域に居住したエジプト人達が「異民族統治」を強く意識したのかどうかはかなり疑わしい。20世紀の調査によってヒクソスが大軍をもってエジプトに侵入した可能性はほとんど否定されているからである。第15王朝はやがて異民族の追放を掲げたテーベの政権（第17、第18王朝）によってエジプトから放逐された。 (ja)
- La XV dinastia egizia comprende quei sovrani, di stirpe semitica, che governarono quasi tutto l'Egitto da Avaris, nel delta del Nilo, e che sono conosciuti come hyksos, o meglio come grandi hyksos in quanto altri sovrani locali, sempre di stirpe semita, sono raccolti nella XVI dinastia e sono detti piccoli hyksos. Il loro regno si colloca nel secondo periodo intermedio dell'Egitto. (it)
- XV династия (гиксосская) — одна из династий фараонов, правивших в Древнем Египте во время так называемого Второго переходного периода в XVII—XVI веках до н. э. в противовес XIII, XIV, XVI и XVII династиям). Династию образовали гиксосы, которые вторглись в Египет, постепенно подчинив себе его большую часть. Однако ряд правителей сохранили определённую независимость. Правившие в Фивах фараоны XVII династии начали войну против гиксосов. В итоге последний фараон XV династии был свергнут фиванским фараоном Яхмосом (I), основавшим XVIII династию и создавшим Новое царство. (ru)
- XV dynastia (dynastia Wielkich Hyksosów) – dynastia władców Dolnego i Środkowego Egiptu, pochodzących z rejonów północnej i środkowej Syrii, rezydujących w Memfis, a później w Awaris, rywalizująca z władcami Teb. Panowała w latach 1675–1560 p.n.e. (pl)
- A XV dinastia egípcia inicia o denominado Segundo Período Intermediário e foi a dinastia em que os hicsos tomaram o poder no Egito, poder que perdurou até a XVII dinastia. (pt)
- Egyptens femtonde dynasti varade omkring -1550 f.Kr. Dynastin inledde Andra mellantiden, även kallad Hyksostiden efter dem, i det forntida Egypten. Hyksosdynastin styrde från sin huvudstad Avaris i östra Nildeltat över Nedre Egypten med hjälp av den fjortonde och sextonde dynastin. Den sjuttonde dynastin från Thebe var en rivaliserande dynasti i Övre Egypten, vilken slutligen störtade hyksoskungarna. (sv)
- 埃及第十五王朝是古埃及历史上的一个王朝，為西克索人所立，定都於阿瓦里斯。本王朝存在時間從前1674年至前1535年，屬於第二中間期。現今人們常將其和第十六王朝與埃及第十七王朝談論在一起。 (zh)
- XV династія (гіксосська) — одна з династій фараонів, що правили в Стародавньому Єгипті під час так званого Другого перехідного періоду в XVII — XVI століттях до н. е. (на противагу XIII, XIV, XVI і XVII династії). Династію утворили гіксоси, які вторглися в Єгипет, поступово підкоривши собі його більшу частину. Однак ряд правителів зберегли певну незалежність. Фараони XVII династії, які правили в Фівах почали війну проти гіксосів. У підсумку останній фараон XV династії був повалений фіванським фараоном Яхмосом, який заснував XVIII династію і створив Нове царство. (uk)
- La dinastia XV comença vers el 1650 aC i s'acaba cent anys després. Fou establerta, segurament, per una nova onada d'asiàtics semites (cananeus del sud i beduïns), que es van establir a l'est del delta on ja governava la dinastia XIV, formada per hikses que portaven uns dos segles vivint a Egipte. El nou poder va establir la capital a Avaris (la dinastia XIV tenia la capital a Xois). Avaris era l'egípcia Hatuaret i es trobava a la part nord-oriental del delta. Aquest hikses eren més agressius, i van liquidar la dinastia XIV i també a la dinastia XIII, que tenia seu a Memfis i/o Itjtawi. (ca)
- La de l'Égypte antique fut la première dirigée par les Hyksôs, qui contrôlaient le nord du pays. Selon Manéthon six rois auraient régné. Elle est reportée sur la colonne neuf du papyrus de Turin. Elle couvre la période -1663 à -1550, ou -1650 à -1530, ou encore -1624 à -1514 selon les historiens. Dans le gouvernement de l’Égypte, ils conservent l’organisation administrative existante. Pour ce faire, ils utilisent un personnel de fonctionnaires égyptiens. Ces derniers, momentanément soumis aux étrangers gardent quand même intact leur orgueil national et leur profond attachement à leurs dieux. (fr)
- De 15e dynastie bestond niet uit inheemse Egyptenaren, maar uit vorsten die hekaw-khasut, de heersers van vreemde landen genoemd werden. De Griekse vorm van deze naam is Hyksos. Deze vreemdelingen waren Semieten die zich via de Sinaï geleidelijk in de oostelijke Nijldelta gevestigd hadden. Onder Sobekhotep IV (van de 13e dynastie) namen zij het gezag over en vestigden de stad Avaris. Vandaaruit breidden zij over een periode van zo'n vijftig jaar hun invloedssfeer uit tot aan Heliopolis. Hoewel zij nooit het zuiden geheel in handen kregen, wisten zij wel via de woestijn en de oases contact te leggen met de Koesjieten van Kerma, die hun bondgenoten werden. De inheemse vorsten die nog in Thebe regeerden (de 17e dynastie van Egypte) zaten ingeklemd tussen twee vijandelijke vorstendommen. (nl)
|
