Wanda Zamenhof-Zaleska

polska okulistka, esperantystka

Wanda Zamenhof-Zaleska, z domu Frenkiel (ur. 19 lipca 1893 w Warszawie, zm. 30 lipca 1954 tamże) – polska lekarka-okulistka, synowa Ludwika Zamenhofa, żona Adama, matka Krzysztofa.

Wanda Zamenhof
Ilustracja
Wanda Zamenhof ok. 1950 r.
Data i miejsce urodzenia

19 lipca 1893
Warszawa

Data i miejsce śmierci

30 lipca 1954
Warszawa

Zawód, zajęcie

okulista

Małżeństwo

Adam Zamenhof

Dzieci

Krzysztof Zamenhof-Zaleski

Wanda Zamenhof (z lewej) z rodziną, ok. 1935 r.

Życiorys

edytuj

Pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskiej. Jej ojcem był szkolny kolega Ludwika Zamenhofa z czasów studiów medycznych w Moskwie – doktor Maksymilian Frenkiel (1859–1936)[1][2], matką – Zofia z domu Celnikier, zamordowana w getcie warszawskim w sierpniu 1942[3].

Studiowała medycynę w Lozannie. W 1921 otrzymała dyplom lekarski. Następnie została asystentką i żoną Adama Zamenhofa. Pracowała jako okulistka w Szpitalu Starozakonnych na Czystem[1].

Podczas II wojny światowej wraz z synem została przesiedlona do getta warszawskiego, gdzie mieszkała w budynku parafii Wszystkich Świętych i pracowała jako lekarz. W sierpniu 1942 znalazła się na Umschlagplatzu, skąd udało się jej wydostać dzięki lekarskiemu kitlowi. W ucieczce z getta pomógł jej ksiądz Marceli Godlewski. Po „aryjskiej” stronie ukrywała się wraz z synem pod przybranym nazwiskiem Zaleski u Włodzimierza Janczewskiego.

Wanda Zamenhof zmarła 30 lipca 1954 w drodze do pacjenta, śmiertelnie potrącona przez ciężarówkę[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Andreas Künzli: L.L. Zamenhof (1859-1917): Esperanto, Hillelismus (Homaranismus) und die "jüdische Frage" in Ost- und Westeuropa. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2010, s. 339. ISBN 3-447-06232-0.
  2. Grób Maksymiliana Frenkiela w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  3. Grób Zofii Frenkiel w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  4. Nekrologo de Wanda Zamenhof, Esperanto : revuo internacia : oficiala organo de Universala Esperanto Asocio. Jaro 47, n. 588 (1954), s. 184.

Bibliografia

edytuj
  • Joanna Iwaszkiewicz: Wtedy kwitły forsycje. Pamięci dzieci - ofiar Holocaustu, Warszawa 1993
  • Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 22-23. ISBN 83-90-66296-5.

Linki zewnętrzne

edytuj