Edinburgh Airport: verschil tussen versies
Link gelijk aan linktekst Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website Geavanceerde mobiele bewerking |
Toevoeging informatie terminalgebouw, verkeerstoren en tweede toegangsweg. Update nieuw eigendom vliegveld door VINCI. |
||
| Regel 10: | Regel 10: | ||
| type = publiek |
| type = publiek |
||
| opgericht = |
| opgericht = |
||
| geopend = 1916 als militair vliegveld |
| geopend = 1916 als militair vliegveld<br>19 mei 1947 eerste lijndienst |
||
| gesloten = |
| gesloten = |
||
| stad = [[Edinburgh]], {{GB}} |
| stad = [[Edinburgh]], {{GB}} |
||
| eigenaar = [[Global Infrastructure Partners]] |
| eigenaar = [[Global Infrastructure Partners]] |
||
| hoogte = 41 m |
| hoogte = 41 m |
||
| tijdzone = +0 |
| tijdzone = +0 |
||
| Regel 29: | Regel 29: | ||
== Geschiedenis== |
== Geschiedenis== |
||
In [[1916]] werd er nabij Edinburgh een vliegveld geopend onder de naam ''Turnhouse Aerodrome''. Na de oprichting van de [[Royal Air Force|RAF]] vormde deze een [[vliegbasis|basis]] op het veldje waarna het werd omgedoopt tot ''RAF Turnhouse''. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] was het het meest noordelijke luchtverdedigingsvliegveld van [[Groot-Brittannië (eiland)|Groot-Brittannië]]. |
In [[1916]] werd er nabij Edinburgh een vliegveld geopend onder de naam ''Turnhouse Aerodrome''. Na de oprichting van de [[Royal Air Force|RAF]] vormde deze een [[vliegbasis|basis]] op het veldje waarna het werd omgedoopt tot ''RAF Turnhouse''. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] was het het meest noordelijke luchtverdedigingsvliegveld van [[Groot-Brittannië (eiland)|Groot-Brittannië]]. |
||
Na de oorlog bleef het vliegveld nog tot 1947 militair om daarna zijn eerste commerciële vluchten te ontvangen. |
|||
In 1977 nam het bedrijf [[BAA]] de eigendomsrechten over van het [[Ministerie van Defensie (Verenigd Koninkrijk)|ministerie van Defensie]] waarna het vliegveld pas echt begon uit te groeien tot een volwaardig internationaal vliegveld. |
In 1977 nam het bedrijf [[BAA]] de eigendomsrechten over van het [[Ministerie van Defensie (Verenigd Koninkrijk)|ministerie van Defensie]] waarna het vliegveld pas echt begon uit te groeien tot een volwaardig internationaal vliegveld. |
||
Het huidige terminalgebouw werd officieel geopend door koningin [[Elizabeth_II_van_het_Verenigd_Koninkrijk | Elizabeth II]] op 27 mei 1977. Twee dagen later werd het geopend voor het publiek. Het nieuwe gebouw kostte destijds £10 miljoen, equivalent aan £57 miljoen in 2024<ref>{{en}}{{citeer web|url=https://news.google.com/newspapers?id=QpZAAAAAIBAJ&pg=5046%2C5816343|titel=Queen will be first to use air terminal |datum=27 mei 1977 |bezochtdatum=01 juli 2024 |werk=The Glasgow Herald |archiefdatum=5 januari 2022 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20220105150220/https://news.google.com/newspapers?id=QpZAAAAAIBAJ&pg=5046,5816343 |dodeurl= }}</ref>. De oude gebouwen werden herbestemd als vrachtterminal. |
|||
De huidige, iconische, [[verkeerstoren]] is ontworpen door het Britse architectenbureau 3DReid en werd opgeleverd in 2005; de bouw van de 57 meter hoge toren kostte £10 miljoen en duurde 15 maanden. De gevelbekleding bestaat uit [[Zink_(element)|zinken]] platen om onderhoudskosten te drukken. Het spiraalvormige patroon van de platen moeten de waterafvoer bevorderen<ref>{{en}}{{Citeer web|url=http://theclub.ba.com/march-2021/en/coolest-air-traffic-control-towers/|titel=BA - The Club - The world's coolest air traffic control towers |bezochtdatum=01 juli 2024|werk=British Airways}}</ref>. De oude toren, daterende uit 1962, werd uiteindelijk gesloopt in november 2019<ref>{{en}}{{Citeer web|url=https://ans-atc.com/turnhouse-tower/|titel=Old Turnhouse air traffic control tower demolished at Edinburgh Airport {{!}} Air Navigation Solutions |bezochtdatum=01 juli 2024|werk=Air Navigation Solutions Ltd.}}</ref>. |
|||
In 2012 werd BAA door de Britse mededingingsautoriteit gedwongen het vliegveld te verkopen. De nieuwe eigenaar [[Global Infrastructure Partners]], dat ook de luchthavens [[luchthaven Londen City|Londen City]] en [[Luchthaven Londen Gatwick|Gatwick]] in bezit heeft, kocht het vliegveld voor £807,2 miljoen. |
In 2012 werd BAA door de Britse mededingingsautoriteit gedwongen het vliegveld te verkopen. De nieuwe eigenaar [[Global Infrastructure Partners]], dat ook de luchthavens [[luchthaven Londen City|Londen City]] en [[Luchthaven Londen Gatwick|Gatwick]] in bezit heeft, kocht het vliegveld voor £807,2 miljoen. |
||
Op 15 januari 2021 diende het vliegveld een aanvraag in bij het [[Bestuurlijke_indeling_van_Schotland | raadsgebied]] Edinburgh om een tweede toegangsweg te bouwen. Deze tweede weg zou naar de Gogar-rotonde op de A8 gaan, om Eastfield Road en de Airport-rotonde te ontlasten. In augustus keurde het raadsgebied de aanvraag af op grond van incompatibiliteit met het bestemmingsplan van het gebied. Edinburgh Airport ging daarop in beroep, maar de beslissing werd in stand gehouden op 20 maart 2023<ref>{{en}}{{Citeer web|url=https://www.dpea.scotland.gov.uk/CaseDetails.aspx?ID=121934|titel=Scottish Government - DPEA - Case Details|bezochtdatum=01 juli 2024|werk=The Scottish Government Planning and Environmental Appeals Division}}</ref><ref name=VINCIBBC>{{en}}{{Citeer web|url=https://www.bbc.co.uk/news/articles/cjjw320d861o|titel=Edinbrugh Airport's new owner - BBC News|bezochtdatum=01 juli 2024|werk=BBC}}</ref>. |
|||
In juni 2024 werd het Franse bouwbedrijf [[VINCI]] meerderheidsaandeelhouder van Edinburgh Airport met de aankoop van 50,01% van de aandelen voor £1,27 miljard<ref>{{en}}{{Citeer web|url=https://www.vinci.com/vinci.nsf/en/press-releases/pages/20240625-1810.htm|titel=VINCI completes acquisition of 50.01% of Edinburgh Airport - Press releases - Media - [VINCI] |bezochtdatum=01 juli 2024|werk=VINCI}}</ref><ref name="VINCIBBC"/>. De overige aandelen blijven eigendom van GIP. Dit is eenzelfde model als Gatwick, waar VINCI en GIP ook gezamenlijk eigenaar zijn. |
|||
==Passagiersaantallen en aantal vliegtuigbewegingen== |
==Passagiersaantallen en aantal vliegtuigbewegingen== |
||
Versie van 1 jul 2024 17:20
| Edinburgh Airport | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
| Algemene informatie | ||||||||
| Geopend | 1916 als militair vliegveld 19 mei 1947 eerste lijndienst 27 mei 1977 nieuwe terminalgebouw | |||||||
| Type | publiek | |||||||
| Eigenaar | Global Infrastructure Partners (49,99%) VINCI (50,01%) | |||||||
| Plaats | Edinburgh, .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk
| |||||||
| Hoogte | 41 m | |||||||
| Coördinaten | 55° 57′ NB, 03° 22′ WL | |||||||
| Tijdzone | UTC+0 | |||||||
| Website | www.edinburghairport.com | |||||||
| Locatie in Schotland | ||||||||
  | ||||||||
| Startbanen | ||||||||
| ||||||||
| Lijst van luchthavens | ||||||||
| ||||||||
Edinburgh Airport (IATA: EDI, ICAO: EGPH) is een internationaal vliegveld nabij de stad Edinburgh. Met ruim veertien miljoen passagiers per jaar is het het drukste vliegveld van Schotland en het op vijf na drukste van het Verenigd Koninkrijk.
Geschiedenis
In 1916 werd er nabij Edinburgh een vliegveld geopend onder de naam Turnhouse Aerodrome als reactie op de luchtaanvalaanval van het Duitse Keizerrijk op Edinburgh op 2 april 1916[1]. Na de oprichting van de RAF vormde deze een basis op het veldje waarna het werd omgedoopt tot RAF Turnhouse. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het het meest noordelijke luchtverdedigingsvliegveld van Groot-Brittannië. Na de oorlog bleef het vliegveld nog tot 1947 militair om daarna zijn eerste commerciële vluchten te ontvangen. In 1977 nam het bedrijf BAA de eigendomsrechten over van het ministerie van Defensie waarna het vliegveld pas echt begon uit te groeien tot een volwaardig internationaal vliegveld.
Het huidige terminalgebouw werd officieel geopend door koningin Elizabeth II op 27 mei 1977. Twee dagen later werd het geopend voor het publiek. Het nieuwe gebouw kostte destijds £10 miljoen, equivalent aan £57 miljoen in 2024[2]. De oude gebouwen werden herbestemd als vrachtterminal.
De huidige, iconische, verkeerstoren is ontworpen door het Britse architectenbureau 3DReid en werd opgeleverd in 2005; de bouw van de 57 meter hoge toren kostte £10 miljoen en duurde 15 maanden. De gevelbekleding bestaat uit zinken platen om onderhoudskosten te drukken. Het spiraalvormige patroon van de platen moeten de waterafvoer bevorderen[3]. De oude toren, daterende uit 1962, werd uiteindelijk gesloopt in november 2019[4].
In 2012 werd BAA door de Britse mededingingsautoriteit gedwongen het vliegveld te verkopen. De nieuwe eigenaar Global Infrastructure Partners, dat ook de luchthavens Londen City en Gatwick in bezit heeft, kocht het vliegveld voor £807,2 miljoen.
Op 15 januari 2021 diende het vliegveld een aanvraag in bij het raadsgebied Edinburgh om een tweede toegangsweg te bouwen. Deze tweede weg zou naar de Gogar-rotonde op de A8 gaan, om Eastfield Road en de Airport-rotonde te ontlasten. In augustus keurde het raadsgebied de aanvraag af op grond van incompatibiliteit met het bestemmingsplan van het gebied. Edinburgh Airport ging daarop in beroep, maar de beslissing werd in stand gehouden op 20 maart 2023[5][6].
In juni 2024 werd het Franse bouwbedrijf VINCI meerderheidsaandeelhouder van Edinburgh Airport met de aankoop van 50,01% van de aandelen voor £1,27 miljard[7][6]. De overige aandelen blijven eigendom van GIP. Dit is eenzelfde model als Gatwick, waar VINCI en GIP ook gezamenlijk eigenaar zijn.
Passagiersaantallen en aantal vliegtuigbewegingen
Passagiersaantallen en vliegtuigbewegingen vanaf 1985:
| Jaar | Passagiers [8] | Vliegtuigbewegingen [8] |
|---|---|---|
| 1985 | 1,578,000 | 36,926 |
| 1986 | 1,651,000 | 36,596 |
| 1987 | 1,852,000 | 39,603 |
| 1988 | 2,080,000 | 40,664 |
| 1989 | 2,369,000 | 47,100 |
| 1990 | 2,495,000 | 47,900 |
| 1991 | 2,343,000 | 49,700 |
| 1992 | 2,539,000 | 56,400 |
| 1993 | 2,721,000 | 58,800 |
| 1994 | 3,001,000 | 61,100 |
| 1995 | 3,280,000 | 64,000 |
| 1996 | 3,810,000 | 68,800 |
| 1997 | 4,214,919 | 99,352 |
| 1998 | 4,588,507 | 100,134 |
| 1999 | 5,119,258 | 101,226 |
| 2000 | 5,519,372 | 102,393 |
| 2001 | 6,067,333 | 112,361 |
| 2002 | 6,930,649 | 118,416 |
| 2003 | 7,481,454 | 118,943 |
| 2004 | 8,017,547 | 125,317 |
| 2005 | 8,456,739 | 127,122 |
| 2006 | 8,611,345 | 126,914 |
| 2007 | 9,047,558 | 128,172 |
| 2008 | 9,006,702 | 125,550 |
| 2009 | 9,049,355 | 115,969 |
| 2010 | 8,596,715 | 108,997 |
| 2011 | 9,385,245 | 113,357 |
| 2012 | 9,195,061 | 110,288 |
| 2013 | 9,775,443 | 111,736 |
| 2014 | 10,160,004 | 109,545 |
| 2015 | 11,114,587 | 115,286 |
| 2016 | 12,348,425 | 122,220 |
| 2017 | 13,410,256 | 128,675 |
| 2018 | 14,310,403 | 130,016 |
| 2019 | 14,747,830 | 131,617 |
| 2020 | 3,478,501 | 45,966 |
| 2021 | 3,024,960 | 34,165 |
| 2022 | 11,250,211 | 93,004 |
| 2023 | 14,396,794 | 115,076 |
Bereikbaarheid
Autoverkeer
Edinburgh Airport is per auto te bereiken via de autoweg A8 tussen Glasgow en Edinburgh.
Edinburgh Airport heeft een betaalde en een gratis Kiss & Ride voorziening. De betaalde afzetlocatie bevindt zich op de begane grond van de parkeergarage tegenover de terminal,[9] terwijl de gratis locatie op 10-12 minuten loopafstand is van de terminal als onderdeel van de long-stay parkeerplaats.[10] In het verleden had deze gratis afzetlocatie een pendeldienst naar de terminal, maar deze rijdt niet meer sinds 2020.
In 2023 begon een project ter waarde van £1,6 miljoen om de betaalde Kiss & Ride uit te breiden en modernizeren. Er werden twee extra afzetlanen gebouwd (naar een totaal van 4) en betere verlichting geïnstalleerd. Op 30 juni 2023 was deze renovatie afgerond en werden de prijzen verhoogd naar £5 voor 10 minuten.[11]
Er zijn ook meerdere parkeervoorzieningen[12]:
- Multi-storey parking, de parkeerplaats het dichtst bij de terminal, gericht op zakelijke reizigers. Deze parkeerplaats biedt als enige ook de optie om via een brug direct naar de securitycontrole te lopen.
- Terminal parking, de parkeeroptie vlakbij de terminal bedoeld voor reizigers met een korte reis. Deze parkeerplaats bevindt zich direct naast de parkeergarage.
- FastPark, een valet-dienst bij de terminal parking, waarna bij afgifte van de autosleutels de auto elders wordt geparkeerd tot terugkomst. Deze dienst vereist een boeking.
- Mid stay parking, een parkeerterrein op loopafstand van de terminal.
- Long Stay parking, lang parkeren op een terrein met een loopafstand van 10 minuten, voorbij de mid stay parking.
- Plane parking, het parkeerterrein dat zich het verst van de terminal bevindt. Via een pendeldienst wordt men naar de terminal gebracht. De naam verwijst naar het feit dat de parkeerplaats naast de startbaan ligt.
Busdiensten
Buiten de terminal zijn meerdere bushaltes die worden aangedaan door bussen van meerdere maatschappijen.
| Lijn | Route | Exploitant | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| Lokale lijnen[13] | |||
| Airlink 100 | Airport - Edinburgh Zoo - Princes Street | Lothian Buses | |
| Skylink 200 | Airport - Noord-Edinburgh - Ocean Terminal | Lothian Buses | |
| Skylink N200 | Ocean Terminal → Noord-Edinburgh → Airport | Lothian Buses | Nachtbus in één richting om 03:10 |
| Skylink 400 | Airport - Zuid-Edinburgh - Fort Kinnaird | Lothian Buses | |
| Skylink N400 | Hyvots Bank → Zuid-Edinburgh → Airport | Lothian Buses | Nachtbus in één richting om 03:04 |
| Airport Express | Edinburgh Centrum - Murrayfield Stadium - Edinburgh Zoo - Airport | McGill's Bus Services | |
| Intercitybussen | |||
| 902 | Glasgow - Livingston - Edinburgh Airport - Edinburgh | Citylink | |
| 909 | Edinburgh - Edinburgh Airport - Stirling - Dunblane | Citylink | |
| 978 | Edinburgh - Edinburgh Airport - Stirling - Dunblane | Citylink | Nachtvariant op lijn 909 met minder haltes |
| E1 | Dundee - Edinburgh Airport - Edinburgh Centrum | Ember | Elektrische bus |
| FLY | Dundee - Edinburgh Airport | Xplore Dundee | Lijn zonder tussenhaltes |
| JET747 | Edinburgh Airport - Ferrytoll P&R - Halbeath P&R - Dunfermline | Stagecoach | |
Tramdienst
Sinds mei 2014 is er ook een tramdienst van Edinburgh naar het vliegveld. Deze dienst, Edinburgh Trams, rijdt iedere 7 minuten van Edinburgh Airport naar Leith en vice versa met tussenstops, onder andere het centrum van Edinburgh.[14]
Treinverbinding
Edinburgh Airport heeft geen treinstation op het terrein. In maart 2007 keurde het Schots Parlement het Edinburgh Airport Rail Link (EARL) project ter waarde van £650 miljoen goed. Dit project betrof de bouw van een ondergronds treinstation, dat verbonden zou worden met de lijnen van Fife en Glasgow naar Edinburgh. Echter, in september 2007 werd het project afgeblazen als onderdeel van een bezuiniging door het parlement.[15]
Als goedkoper alternatief op het plan om een ondergronds station te bouwen, werden in 2009 plannen ingediend door Network Rail om een station te bouwen in het nabijgelegen gebied Gogar.[16] Bij de aanleg van de tramlijn naar het vliegveld in 2013 werd daarom rekening gehouden met de bouw van een treinstation. Daadwerkelijke bouw van het treinstation begon in april 2015 en station Edinburgh Gateway werd op 11 december 2016 in gebruik genomen.[17]
Edinburgh Gateway is te bereiken vanaf het vliegveld via de tram, bus of auto. Dit station is onderdeel van de Fife Circle Line, die loopt van Fife naar Station Edinburgh Waverley. Deze dienst wordt verzorgd door spoorwegonderneming ScotRail.
Opererende Luchtvaartmaatschappijen
Anno 2024 opereren vanuit Edinburgh Airport 34 luchtvaartmaatschappijen naar meer dan 150 bestemmingen[18] voor passagiersvervoer en meerdere maatschappijen voor vrachtvervoer.[19]
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Externe links
- ↑ (en) Brown, Peter (15 oktober 2013). Edinburgh Airport Through Time. Amberley Publishing, "The Beginning". ISBN 9781445615370.
- ↑ (en) Queen will be first to use air terminal. The Glasgow Herald (27 mei 1977). Gearchiveerd op 5 januari 2022. Geraadpleegd op 01 juli 2024.
- ↑ (en) BA - The Club - The world's coolest air traffic control towers. British Airways. Geraadpleegd op 01 juli 2024.
- ↑ (en) Old Turnhouse air traffic control tower demolished at Edinburgh Airport | Air Navigation Solutions. Air Navigation Solutions Ltd.. Geraadpleegd op 01 juli 2024.
- ↑ (en) Scottish Government - DPEA - Case Details. The Scottish Government Planning and Environmental Appeals Division. Geraadpleegd op 01 juli 2024.
- ↑ a b (en) Edinbrugh Airport's new owner - BBC News. BBC. Geraadpleegd op 01 juli 2024.
- ↑ (en) VINCI completes acquisition of 50.01% of Edinburgh Airport - Press releases - Media - [VINCI]. VINCI. Geraadpleegd op 01 juli 2024.
- ↑ a b (en) UK airport data | Civil Aviation Authority. Gearchiveerd op 20 januari 2024. Geraadpleegd op 17 juni 2024.
- ↑ (en) Drop off/Pick up | Edinburgh Airport. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) Free drop off/ pick up | Edinburgh Airport. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) Pickup & Dropoff zone to reopen following £1.6million transformation | Edinburgh Airport. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) Edinburgh Airport Parking | Edinburgh Airport. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) Edinburgh City Bus Links | Edinburgh Airport. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) Timetables | Edinburgh Trams. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) Edinburgh air rail link dropped. BBC. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) PUBLIC GIVEN FIRST SIGHT OF GOGAR INTERCHANGE PLANS. Network Rail. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) New £41m Edinburgh Gateway station now open. Rail Technology Magazine. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) Destinations | Edinburgh Airport. Gearchiveerd op 13 mei 2024. Geraadpleegd op 18 juni 2024.
- ↑ (en) Cargo services and operations | Edinburgh Airport. Gearchiveerd op 10 mei 2024. Geraadpleegd op 17 juni 2024.
- ↑ (en) (en) Got a bagage query? Who you need to speak to for help and how to reclaim bags | Edinburgh Airport. Edinburgh Airport Ltd.. Geraadpleegd op 18 juni 2024.
- ↑ (en) Contacts | Aviationcargo. DHL. Geraadpleegd op 18 juni 2024.
- ↑ (en) UPS Air Cargo - Airports. UPS Air Cargo. Geraadpleegd op 18 juni 2024.