Maiatzaren 2
data
Maiatzaren 2a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hogeita bigarren eguna da, 123garrena bisurteetan. 243 egun falta dira urtea amaitzeko.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
aldatuEuskal Herria
aldatuMundua
aldatu- 1808 – Frantziar armaren aurkako matxinada Madrilen.
- 2009 – Zazpi lagun hil ziren Herbehereetako "Erreginaren Eguneko" desfilean, auto batek nahita harrapatuta.
- 2014 – Ukrainako neonaziek 48 lagun hil zituzten Odesako Sindikatuen Etxean.
Arte eta kultura
aldatuEuskal Herria
aldatuMundua
aldatu- 1997 – Austin Powers: International Man of Mystery (Austin Powers: Nazioarteko Misteriozko Gizona) filma estreinatu zen, Jay Roachek zuzendu eta Mike Myers, Elizabeth Hurley, Michael York, Robert Wagner eta Seth Green aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1997 – Breakdown (Matxura) filma estreinatu zen, Jonathan Mostowek zuzendu eta Kurt Russell, J. T. Walsh, Kathleen Quinlan eta M. C. Gainey aktoreek antzeztu zuten.
Zientzia eta teknologia
aldatuEuskal Herria
aldatuMundua
aldatuKirolak
aldatuEuskal Herria
aldatu- 2009 – Patrick Ibarrolak eta Patrick Ozafrainek irabazi zuten Trinkete Binakako Txapelketa.
Mundua
aldatu- 2016 – Leicester City FC talde apala 2015-2016ko Ingalaterrako Futboleko Lehen Mailako Ligako txapelduna bilakatu zen.
Jaiotzak
aldatuEuskal Herria
aldatu- 1740 – Pedro Aranatz, nafar musikagilea eta ganberako maisua (h. 1820).
- 1787 – Iñigo Ortés de Belasko, arabar aristokrata eta politikaria (h. 1858).
- 1817 – Juan Nepomuceno Orbe Mariaka, bizkaitar jeneral eta politikari karlista (h. 1891).
- 1890 – Esteban Egia, Athleticeko bizkaitar futbolaria (h. 1934).
- 1905 - Misericordia Abad Alcega, Gerra Zibilean fusilatu zuten nafar etxekoandrea (h. 1936).
- 1911 – Atanasio Bidaurreta, nafar klaretar fraidea (h. 1936).
- 1913 – Anastasio Bienzobas, euskal herritar futbolaria (h. 1982).
- 1914 – Marcelo Mendiharat, baxenafar apaiza (h. 2007).
- 1920 – José María Pérez Medrano, euskal herritar futbolaria (h. 2008).
- 1923 – Josefa Egaña, Pepita, Pichón, gipuzkoar erraetista.
- 1924 – Gurutz Ansola, gipuzkoar ikertzaile eta irakaslea (h. 2019).
- 1927 – Miguel Ángel Álvarez Muro, gipuzkoar margolaria (h. 2011).
- 1928 – Jose Luis Ansorena, donostiar apaiza, abesbatza zuzendaria eta musikagilea (h. 2019).
- 1932 – Yosu Arketa, bizkaitar frantziskotar apaiza (h. 2004).
- 1934 – Jose Ramon Argoitia, euskal aktorea, Shanghain.
- 1943 – Angel Alkalde, bizkaitar politikari ohia.
- 1958 –
- Iñaki Goirizelaia, Euskal Herriko Unibertsitateko errektore ohia.
- Antton Gurrutxaga, gipuzkoar hizkuntzalari konputazionala, kimikaria eta euskaltzain urgazlea.
- 1959 – Antton Etxeberria, gipuzkoar aktore eta titiriteroa (h. 2018).
- 1963 – Antonio Aretxabala, galiziar-kantabriar-nafar geologo eta zientzia-dibulgatzailea, Vigon.
- 1980 –
- Mikel Antero, gipuzkoar aktorea.
- Hector Orruño, arabar margolaria.
- 1981 – Benito Ros, nafar txirrindularia, trial modalitatean aditua.
- 1983 – Iñigo Cabacas, Athletic Club futbol taldearen jarraitzailea, Ertzaintzaren pilotakada batez hil zena (h. 2012).
- 1987 – Mikel Otaegi, Txirri junior, donostiar pailazoa.
- 1998 – Dorian Foulon, bretainiar-lapurtar txirrindulari paralinpikoa.
- 2003 - Ane Elexpuru, bizkaitar futbolaria.
Mundua
aldatu- 1579 – Tokugawa Hidetada, Tokugawa shogunerriko bigarren shoguna (h. 1632).
- 1602 – Athanasius Kircher, alemaniar jesulaguna eta polimata (h. 1680).
- 1660 – Alessandro Scarlatti, italiar musikagilea (h. 1725).
- 1727 – Katalina II.a Errusiakoa, Errusiako enperatriza (h. 1796).
- 1737 – William Petty (Shelburneko II. markesa), Erresuma Batuko lehen ministroa (h. 1805).
- 1772 – Novalis, alemaniar olerkaria, eleberrigilea eta filosofoa (h. 1801).
- 1773 – Henrich Steffens, norvegiar filosofo, zientzialari eta poeta, Naturphilosophie mugimenduaren ordezkari nagusietariko bat (h. 1845).
- 1802 – Heinrich Gustav Magnus, alemaniar fisikaria (h. 1870).
- 1806 –
- Charles Gleyre, suitzar margolaria (h. 1874).
- Katalina Labouré, frantziar moja (h. 1876).
- 1808 – Emma Darwin, Charles Darwin naturalista ingelesaren lehengusua eta emaztea (h. 1896).
- 1843 – Karl Michael Ziehrer, austriar musikagile eta banda-militar zuzendaria (h. 1922).
- 1851 – François Gieure, Frantziako artzapezpikua, Baionako apezpikua izandakoa (h. 1937).
- 1853 – Antonio Maura, Espainiako gobernuburua (h. 1925).
- 1856 – Vasili Rozanov, errusiar filosofoa, kritikaria eta idazlea (h. 1919).
- 1859 –
- Jerome K. Jerome, ingeles idazlea (h. 1927).
- Pasquale del Pezzo, italiar matematikaria (h. 1936).
- 1860 – Theodor Herzl, kazetari, idazle eta sionismo modernoaren sortzailea (h. 1904).
- 1862 – Maurice Emmanuel, frantziar musikagile eta musika-jotzailea (h. 1938).
- 1873 – Jurgis Baltrušaitis, lituanierazko eta errusierazko olerkaria (h. 1944).
- 1886 – Gottfried Benn, alemaniar idazlea (h. 1956).
- 1888 – Félix Burriel, aragoiar eskultorea (h. 1976).
- 1891 – Elisa Bachofen, argentinar ingeniaria, Hego Amerikan Ingeniaritza zibilean diplomatutako lehen emakumea (h. 1976).
- 1892 – Manfred von Richthofen, Baroi Gorria, alemaniar militar eta hegazkin pilotua (h. 1918).
- 1893 – Francisco Mula Castro, Izquierda Republicana alderdiko nafar kidea (h. 1937).
- 1902 – Werner Finck, alemaniar aktore, kabareteko artista, eta idazlea (h. 1978).
- 1903 – Benjamin Spock, estatubatuar pediatra (h. 1998).
- 1904 –
- Bill Brandt, alemaniar jaiotako britainiar argazkilari eta fotokazetaria (h. 1983).
- Maurice Estève, frantziar margolaria (h. 2001).
- 1911 – Charles Bruck, Errumanian jaiotako frantziar musikagilea (h. 1995).
- 1918 – Miquel Siguan i Soler, kataluniar psikologo eta idazlea (h. 2010).
- 1921 – Satyajit Ray, indiar zinema zuzendaria, margolaria eta idazlea (h. 1992).
- 1922 – Serge Reggiani, italiar antzezlea eta kantaria (h. 2004).
- 1923 – Patrick John Hillery, Irlandako presidentea (h. 2008).
- 1924 – James S. Holmes, nederlandar poeta, traduktologo eta itzultzailea (h. 1986).
- 1929 –
- Édouard Balladur, Frantziako lehen ministroa.
- Jigme Dorji Wangchuck, Bhutango Dragoi Erregea (h. 1972).
- 1930 – John Anglin, estatubatuar banku-lapurra, Alcatrazeko kartzelatik ihes egin zuelako ezaguna (1962an desagertua).
- 1931 – Núria Pompeia Vilaplana i Boixons, kataluniar marrazkigile eta idazlea (h. 2016).
- 1933 – Celeste Caeiro, Portugaleko diktaduraren aurkako estatu-kolpea egin zuten militarren artean krabelinak banatu zituen portugaldar emakumea.
- 1935 –
- Faisal II.a, Irakeko erregea (h. 1958).
- Luis Suárez, espainiar futbolari eta entrenatzailea (h. 2023).
- 1936 – Norma Aleandro, argentinar aktorea.
- 1938 –
- Moshoeshoe II.a, Lesothoko erregea (h. 1996).
- Antonio Recalcati, italiar marrazkilaria (h. 2022).
- 1939 –
- Ernesto Castano, italiar futbolaria (h. 2023).
- Miloud Tounzi, Marokoko zerbitzu sekretuetako arduraduna.
- 1940 – Manuel Esquivel, Belizeko lehen ministroa (h. 2022).
- 1942 – Jacques Rogge, belgikar sendagile eta kirolaria, Nazioarteko Olinpiar Batzordeko 8. lehendakaria (h. 2021).
- 1943 – Teruo Nimura, japoniar futbolaria.
- 1945 – Goldy McJohn, kanadar teklatu jotzailea, Steppenwolf taldeko kidea (h. 2017).
- 1946 –
- Lesley Gore, estatubatuar abeslari, aktore, musikagile eta ekintzailea (h. 2015).
- David Suchet, ingeles aktorea.
- 1947 – James Dyson, britaniar asmatzaile, industria-diseinatzaile eta Dyson enpresaren fundatzailea.
- 1949 – Zdenko Verdenik, esloveniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- 1950 – Alberta Ferretti, italiar jostun, diseinatzailea eta enpresaburua.
- 1952 – Christine Baranski, estatubatuar aktore eta kantaria.
- 1953 – Salvador Vidal, valentziar bikoizketa aktorea.
- 1955 –
- Carmina Ordóñez, papel-couché deritzon prentsaren protagonista nabarmena (h. 2004).
- Donatella Versace, italiar moda diseinatzailea.
- 1957 – Carme Portaceli, valentziar antzerki-zuzendaria eta Bartzelonako Antzerki Institutuko irakaslea.
- 1959 –
- Soumya Swaminathan, indiar mediku, pediatra eta zientzialaria.
- Zoé Valdés, kubatar eleberrigilea.
- 1960 –
- Stephen Daldry, ingeles zinema, antzerki eta telebista zuzendaria eta ekoizlea.
- Gjorge Ivanov, Ipar Mazedoniako presidentea.
- 1962 -
- Alexandra Boulat, frantziar nazioarteko-fotokazetaria (h. 2007).
- Anna Roig Serra, kataluniar fisikaria, materialen zientzian doktorea.
- 1963 – María Asunción Aramburuzabala, mexikar enpresaburua, Mexikoko emakume enpresabururik aberatsenetakoa.
- 1965 - Víctor Iriarte, nafar kazetaria, kultur kudeatzailea, antzerki kritikaria eta antzerkigilea.
- 1972 –
- Teruo Iwamoto, japoniar futbolari ohia.
- Dwayne Johnson, estatubatuar borrokalari profesional ohia eta aktorea.
- 1974 –
- Ricardo Lucas, Dodô, brasildar futbolari ohia.
- Gonzalo Quesada, argentinar errugbilari-ohia eta entrenatzailea.
- Joseph Andrew Williams, estatubatuar elizgizona.
- Viktoria Lloyd-Barlow, britainiar idazlea.
- 1975 –
- David Beckham, ingeles futbolaria.
- Eva Santolaria, kataluniar aktorea.
- 1976 – Mitsunori Yabuta, japoniar futbolari ohia.
- 1977 – Bogdan Dumitrache, errumaniar aktorea.
- 1978 –
- Ainhoa Achutegui, Luxenburgoko kultur kudeatzailea.
- Marta Aledo, espainiar aktorea, gidoilaria eta film-zuzendaria.
- 1981 – Duda Salabert, brasildar politikari, ekologista eta irakaslea.
- 1982 – Fábio Felício, portugaldar futbolaria.
- 1983 – Tina Maze, esloveniar alpetar eskiatzailea, palmares oparoduna.
- 1984 – Yukari Kinga, japoniar futbolari ohia.
- 1985 – Lily Allen, ingeles abeslari, abestigile, aktore eta telebista aurkezlea.
- 1987 – Filip Filipović, serbiar waterpolo jokalaria.
- 1992 – Gulinazha, uigur etniako txinatar aktore eta modeloa.
- 1996 – Thembi Kgatlana, hegoafrikar futbolaria.
- 2015 – Karlota Galeskoa, Erresuma Batuko errege-familia britainiarreko kide eta printzesa.
Heriotzak
aldatuEuskal Herria
aldatu- 1302 – Zuria Artoiskoa, Nafarroako erregina ezkontide eta Lancasterreko kondesa.
- 1576 – Bartolome Karrantza, nafar teologoa (j. 1503).
- 1961 – Cecilio Ibarretxe, Athleticeko bizkaitar futbolaria (j. 1892).
- 1966 – Juan Gomez de Lekube, bizkaitar futbolaria, Jose Antonio Agirreren lehengusu eta nazien espioia, Bartzelonan (j. 1902).
- 1968 – Leoncio Urabaien, nafar idazlea eta irakaslea (j. 1888).
- 1971 – Felicitas Oñatibia, gipuzkoar maistra (j. 1887).
- 2004 – Manex Goihenetxe, baxenafar historialari, kultur eragile eta politikaria (j. 1942).
- 2010 – Joxantonio Ormazabal, Joxan, euskal idazlea eta itzultzailea (j. 1948).
- 2013 – Karmele Rotaetxe, bilbotar hizkuntzalaria eta soziolinguista (j. 1932).
Mundua
aldatu- 907 – Boris I.a Bulgariakoa, Bulgariako Lehen Inperioko monarka (knez).
- 1519 – Leonardo da Vinci, Pizkundeko italiar arkitekto, musikari, asmatzaile, ingeniari, eskultore eta margolaria (j. 1452).
- 1685 – Adriaen van Ostade, Herbehereetako margolaria (j. 1610).
- 1706 – Georg Joseph Kamel, austriar botikaria eta botanikoa (j. 1661).
- 1743 – Rafael Casanova, katalan abertzalea.
- 1808 – Manuela Malasaña, madrildar brodatzailea, maiatzaren 2ko altxamenduko biktimetako bat (j. 1791).
- 1844 – William Thomas Beckford, ingeles eleberrigile, arte-bildumagile, kritikari, bidaia-idazle, politikari eta esklaboen jabea (j. 1760).
- 1857 – Alfred de Musset, frantziar idazlea (j. 1810).
- 1864 – Giacomo Meyerbeer, alemaniar musikagilea (j. 1791).
- 1900 – Ivan Aivazovski, errusiar pintorea (j. 1817).
- 1904 – Émile Duclaux, frantziar biokimikaria (j. 1840).
- 1913 – Fermín Arrudi, aragoiar erraldoia, akromegaliaren ondorioz 2,29 metro garai izatera heldu zen aragoiar ezaguna (j. 1870).
- 1915 – Clara Immerwahr, alemaniar kimikaria, bakezalea eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (j. 1870).
- 1923 – Florence Lassandro, italiar-kanadar alkohol-kontrabandista, Albertan inoiz urkatutako emakume bakarra (j. 1900).
- 1924 - Anna Palm de Rosa, suediar margolaria, akuarelengatik ezaguna (j. 1859).
- 1925 – Johann Palisa, austriar astronomoa (j. 1848).
- 1932 - Eva Canel, espainiar idazlea, hizlaria, eleberrigilea eta kazetaria (j. 1857).
- 1940 – Ernest Joyce, Britainiar Errege Itsas Armadako marinel eta esploratzaile polarra (j. c. 1875).
- 1945ean desagertuak:
- Martin Bormann, alemaniar politikari nazia eta Hitlerren idazkaria (j. 1900).
- Constanze Manziarly, Adolf Hitlerentzat sukaldari, nutrizionista eta dietista lanak egin zituen emakumezkoa (j. 1920).
- 1947 – Petras Cvirka, lituanierazko poeta eta eleberrigilea (j. 1909).
- 1948 – Wilhelm von Opel, alemaniar ingeniaria, Opel automobil enpresaren sortzaileetako bat (j. 1871).
- 1957 – Joseph McCarthy, estatubatuar politikaria, McCarthyismo deritzan Sorgin Ehizaren bultzatzailea (j. 1908).
- 1969 –
- Rosa Mercedes Ayarza, musikagilea, kantu irakaslea, jakintsua eta Peruko musikaren sustatzailea (j. 1881).
- Franz von Papen, Alemaniako kantzilerra (j. 1879).
- 1972 – John Edgar Hoover, FBIko lehenengo zuzendaria (j. 1895).
- 1979 – Giulio Natta, italiar kimikaria, 1963ko Kimikako Nobel Saria (j. 1903).
- 1980 – George Pal, hungariar zinema zuzendari, ekoizle eta animatzailea (j. 1908).
- 1981 – René Kalisky, belgikar idazlea (j. 1936).
- 1983 – Pridi Banomyong, Thailandiako lehen ministroa (j. 1900).
- 1992 – Margarita Wallmann, alemaniar-austriar-argentinar dantzari, koreografo, diseinatzaile eta zuzendari eszenikoa (j. 1904).
- 1994 –
- Louis Calaferte, frantziar eleberrigilea (j. 1928).
- Ida Gramcko, venezuelar idazlea (j. 1924).
- 1996 - María Luisa Ponte, espainiar aktorea (j. 1918).
- 1997 –
- John Carew Eccles, australiar neurologoa, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
- Paulo Freire, brasildar pedagogoa, heziketa munduko teorian eragin handia izan zuena (j. 1921).
- 1999 – Oliver Reed, ingeles aktorea (j. 1938).
- 2000 – Gretel Ammann, kataluniar filosofo eta ekintzaile feminista eta lesbiana (j. 1947).
- 2005 – Wee Kim Wee, Singapurreko 4. presidentea (h. 2005).
- 2010 – Lynn Redgrave, ingeles aktorea (j. 1943).
- 2011 –
- Osama bin Laden, diruduna eta Al-Kaida islamdar erakunde terroristaren burua (j. 1957).
- Shigeo Yaegashi, japoniar futbolaria (j. 1933).
- 2015 –
- Maia Plisetskaya, errusiar dantzaria (j. 1925).
- Ruth Rendell, britainiar idazlea (j. 1930).
- 2019 –
- Michel Crauste, frantziar errugbi jokalaria (j. 1934).
- Ali Mroudjaé, Komoreetako lehen ministroa (j. 1939).
- 2020 – Idir, aljeriar kantautore amatzigha (j. 1949).
- 2023 – Khader Adnan, Israeleko kartzelean gose greban 87 egun egon eta gero bertan hil zen preso palestinarra (j. 1978).
- 2024 –
- Sjoukje Dijkstra, herbeheretar izotz gaineko patinatzaile-artistikoa (j. 1942).
- Manca Košir, esloveniar kazetari, filologo, politikari eta aktorea (j. 1948).
- Eloína Suárez Suárez, espainiar politikaria (j. 1922).
Jaiak eta urteurrenak
aldatu- Sehaska egutegiko izendegia: Saratxa/Sahats, Saratxo eta Uxue.
Kanpo estekak
aldatu