Gwlad ar arfordir deheuol Gorllewin Affrica yw Gweriniaeth Togo neu'n syml: Togo ("Cymorth – Sain" Ynganiad ); yr enw swyddogol yw'r enw Ffrangeg: République Togolaise). Mae'n ffinio â Ghana yn y gorllewin, Benin yn y dwyrain, a Bwrcina Ffaso yn y gogledd.

Togo
Gweriniaeth Togo
République togolaise (Ffrainc)
ArwyddairGwaith, rhyddid, mamwlad Edit this on Wikidata
Mathgweriniaeth, gwladwriaeth sofran, gwlad Edit this on Wikidata
PrifddinasLomé Edit this on Wikidata
Poblogaeth7,797,694 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd27 April 1960 (Annibyniaeth oddi wrth Ffrainc)
AnthemTir ein hynafiaid Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethVictoire Dogbé Tomegah Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC±00:00, Africa/Lome Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Ffrangeg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolGorllewin Affrica Edit this on Wikidata
Arwynebedd56,785 ±1 km² Edit this on Wikidata
GerllawCefnfor yr Iwerydd Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaBwrcina Ffaso, Ghana, Benin, Hohoe Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau8.25°N 1.18333°E Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolLlywodraeth Togo Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholCynulliad Cenedlaethol Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y wladwriaeth
President of Togo Edit this on Wikidata
Pennaeth y wladwriaethFaure Essozimna Gnassingbé Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Prif Weinidog Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethVictoire Dogbé Tomegah Edit this on Wikidata
Map
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)$8,334 million, $8,126 million Edit this on Wikidata
Arianfranc CFA Gorllein Affrica Edit this on Wikidata
Canran y diwaith7 ±1 canran Edit this on Wikidata
Cyfartaledd plant4.584 Edit this on Wikidata
Mynegai Datblygiad Dynol0.539 Edit this on Wikidata

Mae'n ymestyn i'r de tuag at Gwlff Gini, lle mae ei phrifddinas Lomé. Roedd ganddi boblogaeth o tua 6.7 miliwn yn 2013 ac mae ei harwynebedd yn 57,000 km2, sy'n gwneud Togo yn un o wledydd lleiaf Affrica ac yn dair gwaith maint Israel.[1]

O'r 11g i'r 16g daeth llwythi o bobl yno o bob cyfeiriad. Yna hyd at y 18g, roedd ei harfordir yn llawn o fasnachwyr caethweision, gyda nifer o wledydd Ewropeaidd yn camdrin y brodorion mewn modd ciaidd iawn. Am adeg, galwyd Togo yn "The Slave Coast". Sicrhaodd y wlad annibyniaeth oddi ar Ffrainc yn 1960.[2]

Cyfeiriadau

golygu
  1. Country Comparison :: Population Archifwyd 2015-12-22 yn y Peiriant Wayback. CIA World Factbook
  2. Togo Archifwyd 2020-08-31 yn y Peiriant Wayback. CIA – The World Factbook. Cia.gov. Adalwyd: 2012-01-08.