Bağırsak sağlığının olmazsa olmaz üç ayağı postbiyotik- prebiyotik- probiyotik nedir ve hangi besinlerde bulunur?
Sindirim sistemimizin son halkası olarak ezberlediğimiz bağırsaklar aslında vücudun sindirim dışında pek çok fonksiyonunda hayati role sahip. Mesela, güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak için bile bağırsaklarınızın iyi çalışması gerektiğini biliyor muydunuz? Peki ya bağırsak sağlığının temelini oluşturan postbiyotik, prebiyotik ya da probiyotikler hakkında bilginiz var mı?
Sindirim sistemimizin son halkası olarak ezberlediğimiz bağırsaklar aslında vücudun sindirim dışında pek çok fonksiyonunda hayati role sahip. Mesela, güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak için bile bağırsaklarınızın iyi çalışması gerektiğini biliyor muydunuz? Peki ya bağırsak sağlığının temelini oluşturan postbiyotik, prebiyotik ya da probiyotikler hakkında bilginiz var mı?
"Gerekli koşullar da nedir ve nasıl sağlanabilir" dediğinizi duyar gibiyiz. Haklısınız, konuya dair hiçbir fikriniz yoksa bu işler son derece karmaşık görünecektir. Ama telaşa gerek yok, şimdi bağırsaklarınızın işleyişindeki temel matematiğe ve bu işleyişte olmazsa olmaz görevlere sahip olan postbiyotik, prebiyotik ve probiyotiklere hep beraber bakacağız.
PROBİYOTİK NEDİR?
Probiyotikler, sindirim sistemimizin sorunsuz bir şekilde gerçekleşebilmesinde görev alan bakterilerin yaşamasını ve bağırsaklardaki bu bakterilerin sayısını dengesini sağlayan mikroorganizmalara verilen isimdir. Bağırsaklarımızın probiyotik dengesi yerinde olduğunda zararlı bakteriler bağırsaklarımızda yaşayamaz, yararlı bakteriler ise kolaylıkla çoğalır.
Probiyotikler sindirimin gerçekleşmesinde, çeşitli bakterilerin nedne olabileceği ishal probleminin iyileştirilmesinde, bağışıklık sistemimizin güçlendirilmesinde ve çeşitli bağırsak iltihaplarının iyileştirilmesinde hayati öneme sahiptir. Farkında olmadan tükettiğimiz pek çok üründe probyotik bulunur ancak probiyotik zengini besinleri şöyle sıralayabiliriz:
Yoğurt
Kefir
Limonla yapılmış lahana ve salatalık turşusu
Cheddar, gouda ve mozzarella gibi bazı peynirler ve bazı fermente yemeklerde probiyotik bulunur.
PREBİYOTİK NEDİR?
Prebiyotikler en basit tanımla bağırsaklarımızda bulunan probiyotiklerin beslenmek için kullandığı, probiyotiklerin çoğalıp büyümelerini sağlayan besinler olarak kabul edilen bir doğal lif türüdür. Yani probiyotikten zengin gıdalar tüketmeniz ya da sadece probiyotik takviyesi almanız tek başınıza yeterli olmayabilir.
Probiyotik takviyeler prebiyotiklerle desteklenmelidir. Vücudunuzdaki zararlı bakterilerden kurtulmak, kolay sindirim, güçlü bağışıklık sistemi ya da iltihapların iyileşebilmesi için probiyotiklere; probiyotiklerinizin beslenebilmesi için ise prebiyotiklere ihtiyacınız vardır.
Prebiyorik açısından zengin besinleri şöyle sıralayabiliriz:
Muz
Elma
Nar
Yaban Mersini
Turunçgiller
Sarımsak
Soğan
Pırasa
Kuşkonmaz
Enginar
Mercimek
Nohut
Fasulye
Yulaf
Tam Buğday
Arpa
Badem
Keten Tohumu
Chia Tohumu
Deniz Yosunu
POSTBİYOTİK NEDİR?
Postbiyotikler, fermantasyon işlemi esnasında ortaya çıkan ve fermente besinlerde bulunan bir yan üründür. Besinler fermente edilirken ortaya çıkan postbiyotikler, bağırsaklarımızda da probiyotikler prebiyotiklerle beslendikten sonra oluşur. Bir nevi probiyotriklerin işini yaparken ortaya çıkardığı atıklardır bile denebilir.
Aslında biyolojide postbiyotik kavramının probiyotik ve prebiyoriğe nazaran oldukça yeni olduğunu söylemek gerek. Ancak postbiyotiklerin de vücut sağlığı üzerinde etkisi var. Fermantasyon işleminin ardından ortaya çıkan Kısa zincirli yağ asitleri, Peptitler, Vitaminler, Enzimler, Bakteriyosinler bazı postbiyotiklere örnek gösterilebilir.
Postbiyotiklerini dışarıdan alamayız, bunlar vücudumuzun içinde probiyotiklerin işlevini tamamlayabilmesi ile ortaya çıkar.
